Historie van straatnamen V - Z

• Vademruwe

Malberg

Vadem is een lengtemaat van zes voet.

Vaesharteltweg

Meerssenhoven

De naam Vaeshartelt ontstond toen (Ser)Vaes van Mulcken het landgoed gelegen in het bos Hartelt erfde in de 14e eeuw. Petrus  Regout kocht het in 1841 in opdracht van en voor Koning Willem II en werd in 1851 zelf eigenaar.

• Vagevuur

Binnenstad

Zie het Vagevuur

• Valderen

Heugem

Zie Aan het Valderen

• Valentijn Clotsstraat

Sint Maartenspoort

Valentijn Clots of Klotz (ca 1648-1716), misschien in Maastricht geboren, werkte als militair ingenieur in de 2e helft van de 17e eeuw in Maastricht waar hij straten, pleinen en gebouwen tekende.

• Valeriushof

Daalhof

Marcus Valerius Maximus was telg uit een beroemd Romeins geslacht en in 307 v. Chr. de bouwer van een van de grote Romeinse heerbanen, de 'Via Valeria'.

• Valkeniersstraat

Boschpoort

Een jager, die gebruik maakt van gedresseerde roofvogels.

• Vallensbergweg

Sint Pieter

Oude kadastrale benaming

• van Akenstraat

Wittevrouwenveld

Zie Burgemeester van Akenstraat

• van Akenweg

Oud-Caberg

Deze weg is genoemd naar het geslacht Van Aken, dat vele Maastrichtse magistraten voortbracht. Willem Maximiliaan Henricus van Aken (1799-1892) heeft meegewerkt aan de oprichting van de parochie van Caberg in 1876.

• van Assenstraat

Scharn

Derk van Assen (1891-1943) was samen met zijn vrouw actief in het verzet. Hij verleende hulp aan joodse vluchtelingen en onderduikers en zorgde voor valse persoonsdocumenten. Hij werd in Horst gefusilleerd.

• van Caldenborghlaan

Scharn

Zie Wethouder van Caldenborghlaan

• van de Vennepark-noord

Malpertuis/Malberg

Drs J.J.J. van de Venne (1915-1977) was van 1955 tot 1977 Directeur en later Hoofddirecteur van het Bedrijf Openbare Werken Maastricht. In die functie heeft hij een zeer groot aandeel gehad in de ontwikkeling van Maastricht West. Daarnmaast is hij de persoon geweest die van het verpauperde Stokstraatgebied een prachtig kwartier heeft gemaakt en dat na ruim 40 jaar nog altijd een zeer positieve uitstraling heeft.

• van de Vennepark-zuid

Pottenberg

zie  van de Vennepark-noord.

• van den Berghstraat

Sint Maartenspoort

Johannes Gregorius van den Bergh (1824-1890), geboren te Maastricht, heeft als ingenieur bemoeienis gehad met de aanleg van spoorlijnen en bruggen , de voltooiing van de gasfabriek en het ontwerpen van een riolering in Maastricht. Van 1884 tot 1887 was hij minister van waterstaat, handel en nijverheid.

• van der Heydenstraat

Borgharen

In 1680 kwam de heerlijkheid Borgharen door aankoop in handen van de Luikse adellijke familie Van der Heyden à Blisia.

• van der Marckstraat

Borgharen

Zie Adolf van der Marckstraat.

• van Eyckstraat

Boschpoort

Jan en Hubert van Eyck zijn de grondleggers van de Vlaamse paneelschildering met olieverf in plaats van temperaverf  in het begin van de 15e eeuw. Waarschijnlijk komen zij van Maaseyck en mogelijk hebben zij in Maastricht gewoond. Jan van Eyck kan worden beschouwd als een van de grootste vernieuwers uit de geschiedenis van de schilderkunst.

• Van Goghstraat

Amby

Vincent van Gogh (1853-1890) was een van de belangrijke kunstschilders van Nederlandse afkomst van de 19e eeuw. Vóór de herindeling  was deze straat een deel van de Ir. Dingemansstraat.

• van Groesbeekstraat

Wyckerpoort

Zie Professor van Groesbeekstraat

• van Hamalstraat

Borgharen

Omstreeks 1400 verkreeg de familie van Hamal tot Elderen door erfenis de heerlijkheid Borgharen.

• van Hasseltkade

Boschstraatkwartier

André Henri van Hasselt (1805-1874), geboren in Maastricht,  was in de 19e eeuw in België een belangrijk dichter.

• van Heylerhofflaan

Jekerkwartier

Martinus Joannes van Heylerhoff (1776-1854)  mag gelden als een van de grondleggers van de lokale geschiedbeoefening.

• van Hovellstraat

Heugemerveld

Zie Baron van Hovellstraat

• van Isendornstraat

Borgharen

In 1647 verkocht Markgraaf Albert van Merode de heerlijkheid Borgharen aan luitenant-kolonel Philibert van Isendorn à Blois.

• van Italliestraat

Wyckerpoort

Zie Professor van Italliestraat

• van Kanstraat

Borgharen

Zie Pastoor van Kanstraat

• van Meerbeekestraat

Wittevrouwenveld

Zie Schepen van Meerbekestraat

• van Merodestraat

Borgharen

Deze familie, ook wel  Scheifart van Merode genoemd, verwierf de heerlijkheid door huwelijk en bezat deze van 1450 tot 1647.

• van Oppenstraat

Wittevrouwenveld

Zie Burgemeester van Oppenstraat

• van Pallandstraat

Wittevrouwenveld

Floris I van Pallandt (1537-1598), graaf van Culemborg, koos in het begin van de 80-jarige oorlog (1568-1648) de zijde van Willem van Oranje.

• van Panhuysstraat

Wittevrouwenveld

Zie Schepen van Panhuysstraat

• van Rossumstraat

Heugermveld

Zie Kardinaal van Rossumstraat

• van Schaikweg

Sint Pieter

David Cornelis van Schaik (1888-1972) was electrotechnisch ingenieur, geoloog, kenner van de Sint-Pietersberg en van het Limburgse landschap alsmede publicist.

• van Slijpestraat

Amby

Het geslacht van Slijpe heeft van 1742 tot 1880 het huis Severen in Amby in bezit gehad. Verschillende telgen vervulden met tussenpozen van eind 17e eeuw tot ongeveer de eerste helft van de 19e eeuw het ambt van burgmeester van Maastricht.

van Veldekeplein

• Binnenstad

Zie Henric van Veldekeplein

• Varensdaal

de Heeg

De varen (Pterophyta) is een zeer oude plantensoort, die in vele varieteiten over de gehele wereld en in alle klimaten voorkomt. Karakteristiek zijn de meestal veervormige bladeren en de voortplanting, die niet door middel van bloemen en zaden geschiedt maar door sporen.

Vaststelling Noorderbrug

Limmel

zie buurt 44 Limmel

• Vaststelling Noorderbrug

Bosscherveld

Zie buurt 30 Boschpoort.

• Vaubanstraat

Brusselsepoort

Na de verovering van Maastricht in 1673 door koning Lodewijk XIV bracht de vestingbouwkundige in Franse dienst, S. le Prestre, seigneur de Vauban (1633-1709), belangrijke verbeteringen aan in het fortificatiestelsel van de stad. Hij geldt als een belangrijk vernieuwer op het terrein van vestingontwerpen.

• Vazalruwe

Malberg

Vazal is een persoon, die zich onder de bescherming van een machtig heer stelde en aan wie hij als tegenprestatie diensten bewees met raad en daad, zoals krijgsdienst.

• Veerlinxstraat

Boschstraatkwartier

Waar de stadsmuur van 1229 een hoek maakte van de Kleine Gracht naar het zuiden langs de Maas lag de Veerlinxpoort.

• Veldekeplein

Binnenstad

Zie Henric van Veldekeplein

• Veldspaatstraat

Pottenberg

verzamelnaam voor een aantal siliciumhoudende mineralen, die het hoofdbestanddeel vormen van gesteenten en zand. Veldspaat is een belangrijke grondstof voor de keramiekindustrie.

• Veldstraat

Heer

oude naam

• Veldstraat

Vroendaal

Zie buurt 62 Heer.

• Veldwezeltstraat

Dousberg-Hazendans

Veldwezelt maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Lanaken.

• Veliahof

Daalhof

Velia is een van de zeven heuvels van Rome.

• Velijndonk

Oud-Caberg

Velijn is een papiersoort.

• Vendelplein

Malberg

Vendel is het vaandel van een legeronderdeel. In de 16e en 17e eeuw was het een benaming van een militarie eenheid overeenkomende met een compagnie.

• Venkelbeemd

Heugem

Venkel (Foeniculum Dulce Umbelliferae). Eenjarige plant, die meestal gebruikt wordt als keukenkruid bij het inmaken van uitjes, komkommers en augurken.

• Verbindingspad ?

Itteren

Oude kadastrale benaming

• Verduynenstraat

Nazareth

Zie Kasteel Verduynenstraat

• Vergiliushof

Daalhof

Vergilius (70-19 voor Christus) was een Romeins dichter.

• Verheggenplein

Heugemerveld

Zie Aalmoezenier Verheggenplein

• Verheggenstraat

Heugermeveld

Zie Aalmoezenier Verheggenstraat

• Verlengde Kazemattenstraat

Statenkwartier

Deze straat ligt in het verlengde van de Kazemattenstraat.

• Verlengde Kazemattenstraat

Frontenkwartier

Zie buurt 3 Statenkwartier.

• Verssdaal

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer: In de Verssdelle.

• Verssdaal

de Heeg

Idem.

• Verssdaalpad

de Heeg

Ontleend aan het Cijnsregister van het Sint Servaaskapittel:" In de Verssdelle". 

• Verwerhoek

Jekerkwartier

De naam Verwerhoek is ontleend aan de aldaar woonachtige lakenwevers en lakenververs. De naam ontstond in de eerste helft van der 15e eeuw.

• Verzetstraat

Heer

Deze straat is genoemd als herinnering aan het verzet en de slachtoffers daarvan in Heer tijdens Wereldoorlog II.

• Vestahof

Daalhof

Vesta is de godin van de huiselijke haard. Haar priesteressen waren de Vestaalse maagden, die in Rome in hoog aanzien stonden.

• Veulenerbank

Wolder

Veulen was in de Middeleeuwen een redemptiedorp van Maastricht. Een redemptiedorp kon van oudsher zijn aandeel in de te betalen lasten voor een jaarlijkse som afkopen. Veulen maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Heers.

• Veyestraat

Sint Maartenspoort

zie Francois de Veyestraat

• Vezeldonk

Oud-Caberg

Vezel is de basisgrondstof voor papier.

• Via Regia

Brusselsepoort

Ontleend aan de oudste bekende benaming voor de Bredestraat. Het was in het Rooms-Duitse Rijk de benamimg voor de grote verbindingswegen. 

• Via Regia

Malberg

Zie buurt 20 Brusselsepoort.

• Via Regia

Dousberg-Hazendans

Zie buurt 20 Brusselsepoort.

• Viaductweg

Wyckerpoort

Genoemd naar het hier gelegen viaduct over de spoorlijn Sittard/Heerlen.

• Viaductweg

Nazareth

Zie buurt 40 Wyckerpoort.

• Viaductweg

Limmel

Zie buurt 40 Wyckerpoort.

• Vic Reindersstraat

Brusselsepoort

De dichter (Vic) Mathieu Antoine Victor Reinders (1888-1961), Maastrichtenaar, was van beroep leraar Nederlandse taal- en letterkunde aan de RK HBS en Gymnasium te Maastricht en schreef daarnaast proza en poezie.

• Victor de Stuersstraat

Brusselsepoort

Victor Eugène Louis de Stuers (1843-1916) was zowel als ambtenaar op Binnenlandse Zaken, als kamerlid en als publicist de stuwende kracht van een beweging voor het behoud van monumenten van geschiedenis en kunst in Nederland. Hij droeg krachtig bij aan het herstel van vele monumenten in Maastricht. 

• Viegenpark

Caberg/Malpertuis

Dr J. Viegen (1915-2002) was werkzaam bij het Bedrijf Openbare Werken Maastricht in de functie van sociaal-econoom en was in die functie betrokken bij de ontwikkeling van de stedenbouw van de gemeente Maastricht en met name het westelijk stadsdeel van de gemeente.

• Viennahof

Daalhof

Vienna (nu Vienne) was een belangrijke Romeinse stad aan de Rhone ten zuiden van de hoofdstad van Gallia: Lyon.

• Vierdelruwe

Malberg

Een vierdel (viedel of verrel) is een vierendeel van honderd plus een, dus zesentwintig.

Vierduitruwe

Malberg

Een vierduitenstuk is een voormalige bronzen geldstuk er waarde van tweeëneenhalve cent.

• Vierschaarruwe

Malberg

Een vierschaar is het gerechtelijk bestuur van een plaatselijk gebied in de gewesten van de Lage landen tijdens de middeleeuwen en het Ancien Regime. De naam vierschaar komt van de vier "geschoren"(gespannen) touwen waartussen de rechtspraak plaatsvond. Oorspronkelijk werd er buiten recht gesproken, traditioneel onder een linde.

• Vierschaarruwe

Malberg

• Viertorenstraat

Jekerdal

Viertoren is de Middeleeuwse benaming van een terrein wellicht genoemd naar een gebouw met vier torens gelegen bij de Jeker.

• Vieversgrubweg

Scharn

Oude kadastrale benaming

• Vijfharingenstraat

Binnenstad

Eind 16e eeuw wordt de Vijfharingenstraat in een document genoemd. De naam is afkomstig van een huis met als naam 'in de vijf Haringen'.

• Vijfkamp

Wittevrouwenveld

De Vijfkamp ofwel in het Grieks Pentatlon is een atletiekonderdeel dat stamt uit de klassieke oudheid. Het is geïntroduceerd in 708 voor Christus en bestond uit de onderdelen speerwerpen, verspringen, hardlopen, discuswerpen en worstelen.

• Vijfkoppen

Jekerkwartier

In 1638 werden vijf personen waaronder pater Vink terechtgesteld omdat zij verdacht werden van een poging Maastricht te verraden aan de Spanjaarden. Hun hoofden werden op pinnen gestoken op het nabij gelegen rondeel dat sindsdien deze naam draagt.

• Vijverdalseweg

Scharn

Zie buurt 46 Amby

• Vijverdalsweg

Amby

Vijverdal is een oude kadastrale benaming voor het terrein waarop thans het psycho-medisch streekcentrum Vijverdal staat.

• Villapad

Scharn

De naam Villapad roept herinneringen op aan de in de nabijheid gelegen Romeinse villa.

• Vinkenslag

de Heeg

Toegangsweg naar een woonwagencentrum, waar bijna alle straten naar vinkensoorten zijn genoemd. Is zowel de naam voor het gezang van vinken als van een slagnet om ze te vangen.

• Violabeemd

Heugem

Viola ( Violaceae). Een geslacht met 500 soorten winterharde eenjarige en overblijvende kruidachtige planten. De gekweekte soorten bloeien rijk en bestaan in allerlei kleuren.

• Vissersmaas

Binnenstad

De Vissersmaas is genoemd naar de vissers die hier woonden en de gevangen vis verhandelden.

• Vizierruwe

Malberg

Een vizier is een klep om de openingen in de helm af te sluiten zonder het zicht al te zeer te belemmeren alsmede een toestel op de loop van een wapen om het richten bij het schieten te vergemakkelijken.

• Vleeshouwersdreef

Belfort

Vleeshouwers zijn slagers en behoorden in het Middeleeuwse Maastricht tot het vleeshouwersambacht.

• Vliegenstraat

Mariaberg

Zie Willem Vliegenstraat

• Vlieguutruwe

Malberg

Een vlieguut is een in 1413 voor het eerst genoemde Maastrichtse munt geslagen door de Prins-bisschop van Luik. De naam is waarschijnlijk ontleend aan de vele adelaarsmunten die hier circuleerden.

• Vlierhoven

Amby

De Vlier (Sambucus) is een geslacht van 25 soorten snelgroeiende heesters of kleine bomen, waarvan er 3 in Nederland voorkomen. In het voorjaar dragen tuilen van witte of crèmekleurige bloemen, gevolgd door kleine rode of blauwachtige of zwarte vruchten

• Vlijtingerbank

Wolder

Vlijtingen was vroeger een bank (dorp) van het Sint-Servaaskapittel. Sinds 1977 maakt Vlijtingen deel uit van de Belgische gemeente Riemst.

• Vlijtingerweg

Wolder

Idem.

• Vlijtingerweg

Daalhof

Zie buurt 14 Wolder.

• Vluchtpad

Randwyck

• Voederruwe

Malberg

een voeder is ongeveer 1000 liter en de grootste oude maat voor vloeistoffen, met name voor wijn.

• Voedingskanaalweg

Boschpoort

Deze weg leidt  naar het zogenaamde Voedingskanaal, bestemd om Maaswater in de Zuid-Willemsvaart te laten.

• Voetpad naar de Weerd

Itteren

Oude kadastrale benaming

• Vogelstraat

Sint Maartenspoort

Zie Karel de Vogelstraat

• Vogelzang

Randwyck

Deze naam is afkomstig van een in die buurt gelegen 18e eeuwse boerenhoeve.

• Volantruwe

Malberg

een volant is een middeleeuwse munt

• Voldersdreef

Belfort

Een volder of voller is iemand die wollen weefsels vervilt met onder andere urine.

• Volksbondweg

Mariaberg

Deze weg is genoemd naar de R.K. Volksbond, een organisatie van katholieke arbeiders die later opging in de Katholieke Arbeiders Beweging.

• Volksplein

Mariaberg

Zie Volksbondweg. Het College van B&W  had Volksbondsplein voorgesteld maar om praktische redenen is de naam verkort.

• Volmolen

Randwyck

Molen voor het vollen (stampen) van textiel.

• Voltastraat

Wittevrouwenveld

Alessandro Volta (1745-1827), ontdekker van de electrische stroom.

• von Dopfflaan

Biesland

Daniel Wolff von Dopff ( 1655 – 1718), heer van Eben Eymael, Agimont, Neercanne, Hartelstein en Ruyff, geboren omstreeks 1655 in de Phalz en overleden in Maastricht in 1718, kreeg in 1688 de leiding over de fortificatie-werken. De verbetering van het westelijk stadsfront was na het uitbreken van de negenjarige oorlog ( 1688 – 1697) tussen Frankrijk en de Republiek zeer urgent geworden. Na de dood van Waldeck in 1692 wist von Dopff zijn positie in Maastricht te versterken. Twee jaar later werd hij door generaal Zobel benoemd tot commandant van de vesting. In het begin van de 18e eeuw heeft von Dopff zich verdienstelijk gemaakt voor de stad onder meer door de bouw van het Fort Sint Pieter.

• Vonkendaal

de Heeg

• Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Vonckhage. op die Vonckhaege, In de Vinckhage.

Voorhof

Dousberg-Hazendans

zie Doosenbergweg.

• Vos -Cour

Statenkwartier

Zie Charles Vos -Cour

• Vossenvoetpad

Campagne

Oude kadastrale benaming.

• Vranckenplein

Wolder

zie Monseigneur Vranckenplein

• Vranckenstraat

Wolder

Zie Monseigneur Vrankenstraat

• Vrankenstraat

Heer

Zie Wethouder Vrankenstraat

• Vredeslaan

Scharn

Drie straten die nabij de kerk van Sint Antonius van Padua uitkomen hebben de namen, vrede, vrijheid en gerechtigheid gekregen als idealen van de mensheid.

• Vrerenstraat

Dousberg-Hazendans

Vreren maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Tongeren.

• Vrijheidslaan

Scharn

Drie straten die nabij de kerk van Sint Antonius van Padua uitkomen hebben de namen vrede, vrijheid en gerechtigheid gekregen als idealen van de mensheid.

• Vrijheidspark

Wyckerpoort

De benaming ‘Vrijheidspark’ is van toepassing op de parkachtige aanleg langs de groene loper aanpalend aan het Oranjeplein en het Koningsplein. De benaming van deze twee pleinen blijft gehandhaafd. De naam Vrijheidspark betreft alleen de groenaanleg op beide pleinen. De zogenaamde ‘torenflat’ - in het park gelegen - blijft de straatnaam en huisnummering behouden van het Oranjeplein. Er zijn meer historische argumenten die pleiten voor de naam Vrijheidspark. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog op 10 mei 1944 vielen de Duitse troepen Maastricht binnen via de Scharnerweg in Wyck. De stad was belangrijk voor de bezetter vanwege zijn (toen nog slechts) drie bruggen. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog was Maastricht de eerste bevrijde stad van ons land. Op 13 september 1944 bevrijdden Amerikaanse soldaten oprukkend vanuit Mesch  het stadsdeel Wyck. Een dag later volgde de bevrijding van het Maastrichtse stadscentrum. De naam Vrijheidspark is des te meer correct omdat prominent op het Koningsplein het Limburgs Bevrijdingsmonument staat.  Het monument werd ontworpen door Charles Eyck tussen 1950 en 1952 in opdracht van het Comité tot Oprichting van een Limburgs Oorlogsmonument. 

• Vrijthof

Binnenstad

De meest waarschijnlijke betekenis van de naam is een gebied binnen de immuniteit (buiten het wereldijk gezag vallend gebied) van de Sint-Servaas.

• Vroendaalpad

Vroendaal

zie Vroendaelweg.

• Vroenhoven/Molenweg

Sint Pieter

Weg naar de Jekermolens

• Vroenhovenweg

Biesland

De oude weg naar de voormalige gemeente Vroenhoven. Hij eindigt nu bij het Albertkanaal. Vroenhoven maakt sinds 1977 deel uit van de gemeente Riemst.

• Vroenhovenweg

Campagne

Zie buurt 12 Biesland.

• Vroenhovenweg

Wolder

Zie buurt 12 Biesland.

• Vrouweplein

Binnenstad

Zie Onze Lieve Vrouweplein

• Vrouweplein

Jekerkwartier

Zie Onze Lieve Vrouweplein

• Vrouwewal

Jekerkwartier

Zie Onze Lieve Vrouwewal

• Vulcanushof

Daalhof

Vulcanus is de god van het vuur.

• Vuurdoorn

Scharn

Pyracantha. Stekelige, groenblijvende heester met na de bloei opvallende gele, oranje of rode bessen.

• Waaygaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Op ten Way.

• Waberstraat

Scharn

Zie Secretaris Waberstraat

• Wagenlaan

Amby

Een meestal door paarden getrokken voertuig om de veldvruchten naar de schuur te brengen.

• Walburg

Amby

Sinte Walburga ( ca 710-779) is de patroonheilige van de parochie Amby. Bij de opening van haar graf in het Zuidduitse klooster Eichstätt in 893 bleken haar beenderen met dauw bedekt, de Walburgisolie, die geneeskracht zou hebben.

• Walburgapad

Amby

Zie Sint Walburgapad

• Walburglaan

Nazareth

Zie Kasteel Walburglaan

• Waldeck Pyrmontstraat

Wyckerpoort

Het vorstendom Waldeck-Pyrmont was het geboorteland van Koningin Emma (1858-1934), tweede echtgenote van Koning Willem III der Nederlanden.

• Waldeckpark

Jekerdal

Het Waldeckpark heeft de naam van het in dit park liggende bastion Waldeck gekregen. Het bastion Waldeck is genoemd naar Georg Friedrich, graaf van Waldeck (1620-1692), die van 1678-1692 gouverneur van de vesting Maastricht was.

• Waldeckpark

Biesland

Zie buurt 11 Jekerdal.

• Waldeckstraat

Villapark

Zie Graaf van Waldeckstraat

• Wallensgaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Op de Wallensche Haege.

• Walravenstraat

Heer

Zie Gerard Walravenstraat

• Walter Hallsteindomein

Randwyck

Walter Hallstein (1901-1982), eerste voorzitter van de Europese Commissie van de Europese Gemeenschap.

• Waltwilderstraat

Dousberg-Hazendans

Waltwilder maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Bilzen.

• Wanstraat

Lanakerveld

Genoemd naar de kadastrale benaming van het terrein: op de wan. Wannen is gedorst graan zuiveren van het kaf.

• Wanweg

Heer

Oude kadastrale benaming, in het eerder geciteerde cijnsregister komen diverse namen met Wan voor.

• Wardehofplein

Heugem

In een oorkonde van 1453 komt de naam 'court de la Hoghem' voor, ook 'la court de la Warde' (Wardehof ) genoemd. Mogelijk gaat warde terug op 'waar of weerd', dat is land omgeven door water.

• Was

Heer

Zie Op de Was

• Watermolen

Randwyck

Door waterkracht aangedreven molen.

• Waterpoort

Wyck

In 1318 werd Wyck ommuurd. De Waterpoort wordt voor het eerst genoemd in het cijnsboek van O.L.Vrouw van 1377 en heette oorspronkelijk Simon Mertenspoort. In 1890 werd de Waterpoort afgebroken maar in 1897 gereconstrueerd.

• Wattstraat

zie James Wattstraat

• Weerd

Randwyck

Zie Lage Weerd

• Weerd

Heugem

Zie Hoge Weerd

• Weerd

Heugem

Zie Lage Weerd

• Weergang

Dousberg-Hazendans

Een weergang is een door een borstwerig beveiligde loopgang op een vestingmuur of aan de binnenzijde daarvan.

• Weerhuisweg

Scharn

Een weerhuis is een versterkt huis of kasteel. De herkomst van de naam Weerhuisweg in niet duidelijk.

• Weerhuysgaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Weerhuys. Een weerhuis is een versterkt huis, kasteel.

• Weert

Nazareth

Oude benaming, met weerd (waard)  wordt laagliggende land langs water bedoeld dat dikwijls overloopt.

• Weert

Meerssenhoven

Zie buurt 43 Nazareth.

• Weerterstraat

Meerssenhoven

Oude kadastrale benaming.

• Weg naar D´n Observant

Sint Pieter

Vernoemd naar de door de ENCI aangelegde heuvel

• Weg naar Hartelstein

Itteren

Deze weg loopt naar Kasteel Hartelstein.

• Weg op de Weerd

Itteren

Oude kadastrale benaming

• Weg van Heer naar Bemelen

Scharn

Oude weg  van Heer naar Bemelen.

• Wegedoorn

Scharn

Rhamnus catharticus. Ook Vuilboom genoemd, dichtgroeiende doornige heester, die net als de haagdoorn vaak voor het vormen van hagen gebruikt wordt.

• Weidmanstraat

Boschpoort

Duitse benaming voor jager.

• Welsdaal

de Heeg

Ontleend aan het cijnsrgeister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Cleyne Welsdael.

• Wermweg

Mariaberg

Zie Gerard van Wermweg

• Weryweg

Mariaberg

Genoemd naar de Maastrichtse familie Wery, goudsmeden in de 17e en 18e eeuw.

• Westelijke Kanaalweg

Itteren

Oude kadastrale benaming

• Westrand

Amby

De naam Westrand geeft de westelijke begrenzing aan van het uitbreidingsplan Amby.

• Wethouder van Caldenborghlaan

Scharn

Vanwege het 25-jarig ambtsjubileum van Joseph Hubertus Laurentius van Caldenborgh (1903-1983) als wethouder van Heer werd deze straat in 1970 bij de opheffing van de gemeente naar hem genoemd. Tevoren heette hij President Rooseveltlaan.

• Wethouder Vrankenstraat

Heer

Vanwege het 25-jarig ambtsjubileum van Leonardus Vranken (1897-?) als wethouder en het feit dat hij bijna 35 jaar gemeenteraadslid  van Heer was, werd deze straat in 1965 naar hem genoemd.

• Wetzerveld

Borgharen

Wetzerveld is een oude veldnaam in Borgharen, die mogelijk verband houdt met een familienaam.

• Weustenraadstraat

Brusselsepoort

Jan Theodoor Hubert  Weustenraad (1805-1849), dialectdichter, advocaat en journalist, schreef o.a. het gedicht ' de Persessie van Scherpenheuvel'. In 1830 vertrok hij naar Belgie, waar hij naast andere werkzaamheden als dichter nationale bekendheid verwierf.

• Weverstraat

Heer

Zie Pastoor de Weverstraat

• Wicstraat

Heer

Zie Schepen de Wicstraat

• Widelanken

Malpertuis

Widelanken is een broer van Isengrim de wolf, die eerder gehangen is aan de galg, die nu voor Reinaart bestemd is.

• Widelanken

Caber

Zie buurt 24 Malpertuis.

• Widooiestraat

Dousberg-Hazendans

Widooie maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Tongeren.

• Wiegershof

Borgharen

Een hoeve in Borgharen draagt deze naam. Vroeger bezaten de heren van Borgharen een goed met deze naam.

• Wiegersweg

de Heeg

Oude kadastrale benaming

• Wiemesmeerplein

Dousberg-Hazendans

Wiemesmeer maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Zutendaal.

• Wies Vaessenbaan

Dousberg-Hazendans

Marie-Louise Linssen-Vaessen was in de naoorlogse jaren een gevierd vrije slag zwemster. Haar eerste grote succes was in 1947 bij de Europese kampioenschappen zwemmen in Monte Carlo, waar ze met de Nederlandse ploeg een zilveren medaille won op de 4x100 m vrije slag. In 1950 kon ze bij de EK in Wenen deze prestatie verbeteren door de gouden medaille op de 4x100 m vrije slag te winnen, en behaalde ze een zilveren medaille op het individuele nummer 100 m vrije slag. Hoogtepunten uit haar carrière waren de twee bronzen medailles bij de Olympische Spelen van 1948 in Londen op de individuele 100 m vrije slag en de 4x100 m vrije slag estafette. Op de Olympische Spelen van 1952 in Helsinki behaalde ze een zilveren medaille op de 4x100 m vrije slag estafette.

• Wijandsstraat

Sint Maartenspoort

Zie Matthias Wijnandsstraat

Wijandsstraat

• Scharn

Zie Secretaris Wijnandsstraat

• Wijkmeestersdreef

Belfort

Maastricht was tijdens het Ancien Régime verdeeld  in veertien kerspelen of wijken, die genoemd zijn naar een kerk of kapel in die wijk. Elke wijk kende een wijkmeester.

• Wijnandtsstraat

Wittevrouwenveld

Zie Burgemeester Wijnandtsstraat

• Wijnenweg

Mariaberg

Zie Pastoor Wijnenweg

• Wijngaardstraat

Jekerdal

In vroeger eeuwen lagen in de omgeving van de Kalfstraat wijngaarden. De benaming verwijst naar de agrarische activiteiten in St. Pieter.

• Wijsdomsruwe

Malberg

Een wijsdom is een gerechtelijke uitspraak in de vorm van een vonnis.

• Wikkeweerd

Heugem

Wikke (Vicia). Variabele soort uit de gematigde streken van Eurazie. Op talloze plaatsen verwilderd. Kruipende eenjarige planten mer circa 1 tot 2 meter lange stengels. De bladeren bestaan uit diverse paren smalle blaadjes en eindigen in ranke  in de bladstengels 1 tot 2 paarsachtige bloemen.

• Wilde Zwijnenbrug

Jekerkwartier

Is ontleend aan het opschrift aan de muur, waarop vermeld staat dat in 1947 hier wilde zwijnen zijn aangetroffen, die in de stad hun honger kwamen stillen.

• Wilgenlaan

Jekerdal

Wilg (Salia Salicaceae). Een geslacht met ongeveer 500 soorten winterharde, bladverliezende bomen en heesters, die in grootte zeer uiteenlopen. Het is uit een schepenbrief van 1361 bekend, dat er aan de oever van de Jeker wilgen stonden.

• Wilhelminabrug

Binnenstad

Deze in 1932 in gebruik genomen  brug is vernoemd naar Koningin Wilhelmina omdat hij het verlengde is van de Wilhelminasingel in Wyck.

• Wilhelminabrug

Boschstraatkwartier

Zie buurt 0 City.

• Wilhelminakade

Boschstraatkwartier

Zie Wilhelminasingel en Wilhelminabrug.

• Wilhelminasingel

Wyck

Zie buurt 5 Sint Maartenspoort.

• Wilhelminasingel

Sint Maartenspoort

Genoemd naar Wilhelmina Helena Pauline Maria, de latere koningin der Nederlanden (1880-1962). Zij huwde in 1901 Hendrik, hertog van Mecklenburg-Schwerin, uit welk huwelijk Juliana werd geboren.

• Willem Alexanderweg

Limmel

Willem Alexander (geboren 1967) is de oudste zoon van Koningin Beatrix en prins Claus en kroonprins der Nederlanden.

• Willem Alexanderweg

Beatrixhaven

Zie buurt 44 Limmel.

• Willem Alexanderweg

Limmel

zie buurt 44 Limmel

• Willem Prickstraat

Wolder

Willem Hubert Prick (1842-1917) was van 1881 tot aan zijn overlijden in 1917 burgemeester van Wolder.

• Willem Vliegenstraat

Mariaberg

Wilhelmus Hubertus Vliegen (1862-1947), politicus, richtte in 1884 de Maastrichtse afdeling van de Bond van Algemeen Kies- en Stemrecht op. Hij was een van de oprichters en van 1906-1925 voorzitter van de SDAP. Met een kleine onderbreking als lid van de Eerste Kamer was hij van 1909-1937 lid van de Tweede Kamer.

Willemsstraat

• Wyckerpoort

Zie Professor Pieter Willemsstraat

• Willemsstraat

Scharn

Zie Dokter Willemsstraat

• Willemweg

Brusselsepoort

Zie Fort Willemweg

• Willemweg

Caberg

Zie Fort Willemweg.

• Willemweg

Bosscherveld

Zie Fort Willemweg

• Willibrordusstraat

Villapark

Zie Sint Willibrordusstraat

• Wim Duisenbergplantsoen

Heugemerveld

Willem Frederik Duisenberg (1935 - 2005) was zeer nauw betrokken bij de realisatie van de Euro, waar in de gemeente Maastricht de basis voor is gelegd. Daarnaast was hij de eerste directeur van de Europese Centrale Bank en dus een belangrijk persoon in het kader van de Europese eenwording. Wim Duisenberg is van 1973 tot 1977 Minister van Financiën geweest, van 1978 - 1981 directeur van de RABO-bank en 1982 - 1997 President van de Nederlansche Bank.

• Winckelgaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Retro leprosos ( achter de melaatsen) In den Winckel. Winkel betekent o.m. afgelegen plek of hoek.

• Winckelpad

Heer

De voorgestelde naam “Winckelpad” is gekoppeld aan de reeds gegeven straatnaam, die is ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer. Retro Leproso ( achter de Melaatsen) In de Winckel. Winckel betekent o.m. afgelegen plek of hoek.

• Windmolen

Randwyck

Door wind aangedreven molen.

• Winterbed

Wyckerpoort

"De verbindingsweg tussen Nassaulaan en John F. Kennedysingel te benoemen als “Winterbed”. Naam is ontleend aan het gegeven, dat in dit gebied in vroeger tijden het winterbed van de Maas lag.”

• Winterslag

Campagne

Oude plaatselijke benaming. Slag is een stuk bouwland, Winter is wellicht afgeleid van een eigennaam bijvoorbeeld Windhari.

• Winterslag

Wolder

Zie buurt 13 Campagne.

• Withuispad

Scharn

Het Withuispad ligt in de omgeving van het huis Withuishof.

• Withuisveld

Scharn

Het Withuisveld ligt in de omgeving van het huis Withuishof.

• Witmakersstraat

Binnenstad

Mogelijk draagt deze straat de naam vanaf haar bestaan in het begin van de 10e eeuw. De naam is ontleend aan de leerbewerkers die hier in de nabijheid van de Jeker werkten en in 1389 het gilde van de witmakers (zeemleerbereiders) vormden.

• Witmakersstraat

Jekerkwartier

zie buurt 0 City.

• Witte Ruiterpad

Biesland

De Witte Ruiters of Witte Musketiers bereden gevlekte schimmels en stonden onder leiding van kapitein d'Artagnan tijdens de belegering van Maastricht door Lodewijk XIV in 1673. Zij leden zware verliezen bij de strijd om de vestingwerken bij de Tongerse poort.

• Wittevrouwenplein

Wittevrouwenveld

Op burgerinitiatief kreeg het pleintje de naam Wittevrouwenplein, wat een logische naamkeus is n.a.v. de verdwenen Wittevrouwenweg. 

• Wolfraathstraat

Nazareth

Zie Kasteel Wolfraathstraat

• Wolfstraat

Binnenstad

Door verbastering van Sweefstraat of Swevestaete, genoemd naar een 14e eeuwe familie Suevus uit Zwaben die in deze straat goederen had, ontstond (S)Woufstraat. In het Maastrichts is 'wouf' een wolf. De naam Wolfstraat is mede in de hand gewerkt door een uithangbord of  gevelsteen 'in den Wolf'.

• Wolkammersdreef

Belfort

Wolkammers zijn personen die wol kammen en zuiveren met een wolkam.

• Wycker Brugstraat

Wyck

na de voltooiing van de doorbraak door de bestaande bebouwing in 1882 vanaf de Maasbrug (Sint Servaasbrug) naar het station kregen de straten aan weerszijden van de brug de namen van Maastrichter en Wycker Brugstraat.

• Wycker Grachtje

Wyck

Aangezien er geen enkel aanwijzing voor is dat hier een gracht gelegen heeft, is  'grachtje' wellicht een foute vertaling van 'graotsje'. Dat is een verkleinwoord van 'groet' of 'groat' , middelnederlands 'graet',  met als betekenis trap. Mogelijk werd daarmee de trap nabij het Lambrechtsrondeel (ook genoemd : toren aan de Hoge Maaspunt) bedoeld.

• Wycker Grachtstraat

Wyck

In de tweede helft van de 13e eeuw werd het toenmalig versterkte stadsgebied aan de oostzijde  begrensd  door een gracht, waarnaar de Wycker Grachtstraat is vernoemd.

• Wycker Heidenstraat

Wyck

In de 17e eeuw werd de naam Papenstraat vervangen door de naam van een uithangbord met een hoofd (heud), later verbasterd tot Heidenstraat.

• Wycker Pastoorstraat

Wyck

Vanaf midden 14e eeuw werd dit straatje naast Palmstraatje ook Pastoorstraatje genoemd, hetgeen er op wijst dat hier toen ook al de pastoor van Wyck woonde.

• Wycker Smedenstraat

Wyck

Het lijkt aannemelijk dat hier vroeger ijzersmeden hebben gewoond. In 1535 wordt het vermeld als 'Smedestruetgen', waar enige Wederdopers woonden.

Er zijn geen straatnamen in Maastricht met deze beginletters.

• Zaagmolen

Randwyck

Molen bestemd voor het zagen van hout.

• Zakstraat

Statenkwartier

Een zak is een doodlopende straat maar na doorbraak en verlenging besloot het College van B&W in 1903 dat de oude naam van deze straat gehandhaafd zou worden.

• Zakstraat Noord

Statenkwartier

zie Zakstraat

• Zaligheden

Brusselsepoort

Zie Acht Zaligheden

• Zeepziedersdreef

Belfort

Zeepzieders vervaardigen zeep en behoorden in het Middeleeuwse Maastricht tot het kramersambacht.

• Zeestraat

Heer

Zie Sterre der Zeestraat

• Zeguerslunet

Wyck

Auguste Camille Marie Zeguers (1907-1987) zette in 1954 op de Mosa een silkscreenafdeling (zeefdruk) op nodig voor de vervaardiging van vignetten op aardewerk.

• Zeishegge

Amby

Maaiwerktuig met een lange steel en een licht gebogen puntig snijblad.

• Zenendaalweg

Sint Pieter

Oude kadastrale benaming

• Zepperenbank

Wolder

Zepperen was vroeger een bank (dorp) van het Sint-Servaaskapittel. Sinds 1977 maakt Zepperen deel uit van de Belgische gemeente Sint Truiden.

• Zeven januaristraat

Heer

Zie 7 januaristraat

• Zichthegge

Amby

Kleine zeis met korte steel.

• Zilvermeeuwstraat

Heer

Naar het Fokker vliegtuig dat in 1933 een wedstrijd zou aangaan met de Pander Postjager in een postvlucht naar Batavia. Door motorpech op Schiphol moest de Zilvermeeuw vervangen worden door de Pelikaan, die als enige de vlucht voltooide.

• Zoetmanstraat

Caberg

Zoetman is de naam van een Maastrichts geslacht van edelsmeden en beeldhouwers, dat zich in het begin van de 15e eeuw in Luik vestigde. Henri Zoetman (ca. 1460-ca. 1510) vervaardigde de zilveren reliekbuste van de H.Lambertus in navolging van de buste van S. Servaas te Maastricht

• Zonnebergweg

Sint Pieter

In 1883 werd de hoeve Zonneberg gebouwd. Deze weg en het gangenstelsel Zonneberg zijn naar de hoeve genoemd.

• Zouwweg

Oud-Caberg

oude naam van een daar gelegen veldweg

• Zouwweg

Lanakerveld

Zie buurt 26 Oud-Caberg.

• Zutendaallaan

Dousberg-Hazendans

Zutendaal is een Belgische gemeenteten noordwesten van  Maastricht.

• Zwaardvegersdreef

Belfort

Zwaardvegers zijn wapensmeden en behoorden in het Middeleeuwse Maastricht tot het grofsmedenambacht.

• Zwanenstraat

Boschstraatkwartier

De naam is ontleend aan een uithangbord met een zwaan.

• Zwarte Ruiterpad

Biesland

De Zwarte Ruiters of Zwarte Musketiers maakten deel uit van de Garde van de Franse Koning. Zij bereden zwarte paarden en stonden onder leiding van graaf de Montbron tijdens de belegering van Maastricht door Lodewijk XIV in 1673. Zij leden zware verliezen bij de strijd om de vestingwerken bij de Tongerse poort.

• Zwarte Weg

Scharn

Oude kadastrale benaming

• Zwentiboldpad

Wittevrouwenveld

Zie Koning Zwentiboldpad

• Zwentiboldstraat

Wittevrouwenveld

Zie Koning Zwentiboldstraat

• Zwingelput

Jekerkwartier

De Zwingelput wordt al in 1424 vermeld. Mogelijk was daar een put en werden de emmers door middel van een windas met een 'zwingel' (zwengel) opgetrokken.

Nazareth

• Kasteel Strijthagen bij Schaesberg.

Nazareth

"Petrie Crijns (31 oktober 1970) Petrie is geboren op 31 oktober 1970 te Amby en was bij overlijden woonachtig in haar geboorteplaats. Op 17 en 18 februari 1993 was Petrie met haar eenheid met een humanitair hulpkonvooi onderweg naar Tuzla. Op de heenweg werd het konvooi beschoten met 3 granaten. Er vallen gelukkig geen gewonden en er is geen schade. Tijdens de terugweg op 18 februari naar Busovaca stond het konvooi, i.v.m. problemen op de route, noodgedwongen langdurig stil. Toen het konvooi weer een klein stukje kon opschuiven op de route, is Petrie door een ongelukkige omstandigheid ernstig gewond geraakt. Zij werd, na reanimatie door haar collega’s, naar een Bosnisch militair hospitaal gebracht waar de noodzakelijke medische hulp verleend werd. Helaas heeft het medisch personeel ter plekke haar niet meer kunnen redden. Petrie overleed in het hospitaal. De stoffelijke resten van Petrie worden op 21 februari 1993 naar Nederland verplaatst waar zij op 25 februari, onder massale belangstelling, in haar geboorteplaats Amby begraven werd. Petrie is de eerste Nederlandse vrouwelijke militair die

tijdens een vredesmissie omgekomen is. Petrie werd door haar collega’s zeer gewaardeerd."

• 1 juli-weg       

Heer    

Ter herdenking van de samenvoeging van Heer met Maastricht op 1 juli 1970.

• 13 septemberstraat   

Scharn

Op 13 september 1944  werd de oostzijde van de gemeente ( onder andere Heer) door de Amerikanen bevrijd.

• 5 meistraat     

Scharn

Op 5 mei 1945  eindigde voor Nederland de Tweede Wereldoorlog.

• 7 januaristraat           

Heer    

Ter herdenking van het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard op 7 januari 1937.