Historie van straatnamen O - U

• Oboolruwe

Malberg

De Obool is oorspronkelijk een Griekse munt en later een zilveren munt die vanaf de Karolingische tijd werd geslagen.

• Observantenweg

Villapark

Weg naar het Franciscanenklooster op de berg. Observanten zijn Franciscanen die zich na een kloosterhervorming aan de strikte kloosterregel hielden. In 1489 kregen zij toestemming op de Pietersberg in Sint Pieter een klooster (Slavante) te bouwen.

• Ocarinastraat

Caberg

De ocarina is een bolvormige fluit met een fluithoofd, die tot 8 vingergaten kan bevatten. De ocarina werd voor het eerst gebruikt door Giuseppe Donati, die tegen het einde van de 19e eeuw dit instrument uitvond.  Het instrument werd tot begin van de 20e eeuw in ensembles gebruikt.

• Odastraat

Brusselsepoort

Zie Sint Odastraat.

• Oeslingerbaan

de Heeg

Zie buurt 60 Randwyck.

• Oeslingerbaan

Randwyck

Ontleend aan het Cijnsregister van Heer van het St. Servaaskapittel: Op die Oeslinger. De weg loopt naar Ardennen en Eifel naar een streek in Luxemburg, die sinds de Middeleeuwen  Oesling wordt genoemd. NB De naam is al eerder verleend bij raadsbesluit van 8 september 1976.

• Oeverwal

Wyck

De zowel waterstaatkundig als militair versterkte Maasoever bij de Middeleeuwse brug.

• Old Hickoryplein

Wyckerpoort

Bijnaam (betekent 'oude Notenboom') van de Amerikaanse 30e Infanteriedivisie, waarvan onderdelen Maastricht bevrijdden tijdens Wereldoorlog II. De divisie bestond oorspronkelijk grotendeels uit soldaten afkomstig uit North en South Carolina en Tennessee. De naam is ontleend aan aan de bijnaam van President Andrew Jackson (1767-1845) van de U.S. afkomstig uit hetzelfde gebied. Verwijzend naar de eigenschappen van notenhout betekent de bijnaam zoiets als 'ouwe taaie'.

• Olmenhoven

Amby

Olm (Ulmus Ulmaceae). De olm of iep is een geslacht met 45 soorten winterharde, bladverliezende lang levende bomen , die zeer geschikt zijn om alleen te staan in parken en grote tuinen. De groene, gevleugelde vruchten ontwikkelen zich in het voorjaar tegelijk met de bladeren.

• Olterdissenstraat

Brusselsepoort

Zie Fons Olterdissenstraat.

• Olympiaweg

Wittevrouwenveld

Vlakte en heiligdom in Griekenland, beroemd door de Olympische Spelen van 776 voor Christus tot 394 na Christus.

• Olympiaweg

Amby

Zie buurt 42 Wittevrouwenveld.

• Olympiapad

Wittevrouwenveld

"De wegen rondom de nieuwbouw bij de Geusselt, zoals aangegeven op de bij dit besluit behorende

tekening, te benoemen tot Estafette en Olympiapad."

• Onder Cadierbergh

Heer

De naam is ontleend aan het Cijnsregister van het Sint Servaaskapittel. 

• Onder de Kerk

Heer

Deze weg loopt op een lager niveau langs de kerk van het stadsdeel Heer. Een deel van de straat droeg deze naam reeds van oudsher, een ander deel heette voor de annexatie door Maastricht Henric van Veldekestraat.

• Onderstebosch

Vroendaal

Een hellingbos in de gemeente Gronsveld.

• Onze Lieve Vrouweplein

Binnenstad

Het Onze-Lieve-Vrouweplein is ontstaan door de afbraak van de St. Nicolaaskerk in 1839 en venoemd naar de aan dit plein gelegen Onze Lieve Vrouwekerk.

• Onze Lieve Vrouweplein

Jekerkwartier

zie buurt 0 City.

• Onze Lieve Vrouwewal

Jekerkwartier

Deze straat ligt op de walmuur, die is genoemd naar de nabij gelegen Onze-Lieve-Vrouwekerk

• Oofthegge

Amby

Verzamelnaam voor het fruit van bomen.

• Ooftmengersdreef

Belfort

Een van de Maastrichtse ambachten in de Middeleeuwen. Ooftmengers zijn groentehandelaren.

• Oog van Sint Pieter

Sint Pieter

"De inmiddels voltooide restauratie van het Fort Sint Pieter heeft geleid tot een reconstructie van met name de Luikerweg. Om ook in het natuurgebied van de Sint Pietersberg het verkeer te weren en voldoende parkeergelegenheid te bieden aan bezoekers van het fort en zijn omgeving, is rond een rotonde een parkeervoorziening aangelegd.

Vanaf deze plaats is er een fantastische blik op de stad en haar omgeving. "

• Oombosch

Vroendaal

Hellingbos in Schin op Geul, onderdeel van de gemeente Valkenburg aan de Geul

• Oombosch

Vroendaal

Hellingbos in Schin op Geul, onderdeel van de gemeente Valkenburg aan de Geul. Zie 29

• Oordruwe

Malberg

Een oord is een koperen muntje ter waarde van een kwart stuiver of twee duiten.

• Oostelijke Kanaalweg

Meerssenhoven

Oude kadastrale benaming

• Oostermaasweg

Scharn

Genoemd naar de aldaar gelegen begraafplaats 'Oostermaas'.

• Oostermaasweg

Wittevrouwenveld

Zie buurt 45 Scharn.

• Oosterweertlaan

Heugem

Met weerd (waard) wordt laagliggend land langs water bedoeld, dat bij hoog water onderloopt. Deze laan loopt naar de Oosterweg.

• Oosterweg

Heugem

Deze weg voert naar het dorp 'Oost' in de gemeente Eijsden.

• Oostlaan

Nazareth

Zie Kasteel Oostlaan.

• Oostplein

Nazareth

Zie Kasteel Oostplein.

• Op de Bannet

Itteren

Oude kadastrale benaming die verwijst naar beemd, een laaggelegen stuk grasland, of naar banholt, een gemeenschappelijk perceel hakhout.

• Op de Bos

Itteren

Tot de opheffing op 1 juli 1970 heette deze straat Bosstraat.

• Op de Graaf

Itteren

Graaf is gracht of greppel, waar soms water in staat.

• Op de Hoogmaas

Itteren

Is hooggelegen land aan de Maas.

• Op de Lijnakker

Statenkwartier

In deze omgeving lagen in vroegere tijden vlasakkers; vlas is de grondstof voor linnen, ook wel lijn genoemd.

• Op de Meer

Itteren

Meer of meers is een benaming voor een aan het water gelegen stuk grasland.

• Op de Thermen 

Binnenstad

De naam verwijst naar een daar een badinrichting uit de Romeinse tijd, die daar gelegen heeft.

• Op de Varsen

Itteren

Oude kadastrale benaming.

• Op de Warreij

Itteren

Oude kadastale benaming, waarschijnlijk afkomstig van 'warande' (waranderij); een terrein met gereserveerd jacht- en visrecht.

• Op de Was

Heer

Oude naam, gezien de aanwezigheid van bronnen in de buurt misschien een gemeenschappelijke wasplaats.

• Op het Rooth

Itteren

Oude kadastrale benaming voor een terrein waar bomen gerooid zijn. Uitbreidingsplan Geneinde.

• Op 't Diekske

Borgharen

Oude kadastrale benaming

• Opalinestraat

Pottenberg

Opaline is halfdoorzichtig glas.

• Oppenstraat

Wittevrouwenveld

Zie Burgemeester van Oppenstraat.

• Oppidum

Amby

Het oppidum was de kenmerkende omwalde en op een hoogte gelegen versterking van het protostedelijke nederzettingstype van de Kelten;  mogelijk was de omwalde nederzetting uit de tweede helft van de 1ste eeuw v.Chr. op Caestert het meest noordelijke en meest nabije voorbeeld van een oppidum, wellicht de centrale plaats van de Eburonen? De oppida zijn goed bekend door de beschrijvingen van Gaius Julius Caesar in zijn commentarii de bello Gallico. Karakteristiek zijn de muren van aarde en steen, verstevigd door dwarsbalken in hout.

• Oranjeplein

Wyckerpoort

De naam verwijst naar het Prinsdom Orange in Zuid-Frankrijk, welke titel in 1544 door vererving aan Willen de Zwijger toeviel en zo aan de titulatuur van het latere Nederlandse Koningshuis toegevoegd werd.

• Oranjeplein

Scharn

Ter herinnering aan de vorsten van het Oranjehuis.

• Orchideeenstraat

Mariaberg

Orchideëen (Orchidaceae). Deze over de hele wereld voorkomende plantenfamilie omvat 750 geslachten en bijna 20.000 soorten. Het zijn overblijvende, kruidachtige planten met zeer bijzondere en vaak grillige bloemen.

• Orleansplein

Brusselsepoort

Genoemd naar het voormalige bastion Orleans, een in de jaren 1673-1677 door de Franse vestingbouwkundige Vauban aangelegd vestingwerk ter verdediging van de Brusselsepoort.

• Orleansstraat

Brusselsepoort

Idem.

• Osebosch

Vroendaal

Een hellingbos in de gemeente Gulpen

• Ottostraat

Wittevrouwenveld

Zie Keizer Ottostraat.

• Oud Christusstraatje

Boschstraatkwartier

In het laatst kwart van de 20e eeuw werd het Boschstraatkwartier grotendeels vernieuwd en verdween de tussen de Maastrichter Grachtstraat en de Sint Antoniusstraat gelegen Christusstraat.

• Oude Eindstraat

Meerssenhoven

Oude kadastrale benaming

• Oude Geleijweg

Meerssenhoven

Oude kadastrale benaming

• Oude Gronsvelderweg

Randwyck

Restant van de weg die in zijn oorspronkelijke situering naar Gronsveld liep.

• Oude Gronsvelderweg

De Heeg

• Oude Heirbaan

Lanakerveld

Oude kadastrale benaming

• Oude Kerkstraat

Heer

Oude naam voor de straat waaraan vanaf de Middeleeuwen tot het einde van de achttiende eeuw de parochiekerk gelegen heeft.

• Oude Maasstraat

Heugem

Deze weg loopt naar de 'Oude Maas', het huidige Papenwater. De naam is bij besluit van 13 maart 1962 gegeven. De beschrijving is later bijgesteld.

• Oude Maastrichterweg

Heugem

Oorspronkelijke straatnaam was zonder prefix "Oude". Deze toevoeging is geschied om verwarring met de oorspronkelijke voortzetting en nog zo genoemde Maastrichterweg  te voorkomen.

• Oude Maasveerpad

Borgharen

Oude kadastrale benaming

• Oude Molenweg

Scharn

Deze weg loopt naar de molen van Gronsveld.

• Oude Molenweg

Heer

Zie buurt 45 Scharn.

• Oude Molenweg

Vroendaal

Zie buurt 45 Scharn.

• Oude Rijksweg

Meerssenhoven

Oude kadastrale benaming

• Oude Rijksweg

Meerssenhoven

Oude kadastrale benaming

• Oude Smeermaeserweg

Boschpoort

Deze weg van vermoedelijk Romeinse oorsprong loopt naar de Belgische kern Smeermaes, thans onderdeel van de gemeente Lanaken.

• Oude Smeermaeserweg

Boschpoort

De Oude Smeermaeserweg, na de Sluis vanaf de Bosscherweg richting de grens blijft gehandhaafd.

• Oude Steeg

Meerssenhoven

Oude kadastrale benaming

Oude Steegstraat

Heer

• Door het uitbreidingsplan 'Achter de Kerk' is dit deel van de Steegstraat afgesneden en had daarom een nieuwe naam nodig.
• Oude Tweeberger Poort

zie buurt O City.

• Oude Tweebergerpoort

Binnenstad

Deze naam herinnert aan de heerlijkheid Tweebergen van de proost van Sint-Servaas en aan de Tweebergenpoort in de stadsmuur van 1229. Mogelijk is Tweebergen een samensmelting van Te  Wijnbergen. Er wordt aangenomen dat er in de nabijheid wijngaarden gelegen hebben.

• Oude Weerterstraat

Merssenhoven

Oude kadastrale benaming

• Overrepenstraat

Dousberg-Hazendans

Overrepen maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Tongeren.

• Overste Lockettstraat

Wyckerpoort

Luitenant-kolonel James William Lockett (1905-1989?) was bevelhebber van het 2e bataljon van het 117e regiment van de Old-Hickory Divisie. Dit bataljon bevrijdde Wyck tijdens Wereldoorlog II.

• Overste Senecalstraat

Wyckerpoort

Luitenant-kolonel Leo Paul Senecal (1893-?) was 'commanding-officer of civil affairs' van het bevrijde Maastricht en de eerste ere-burger van deze stad.

• Ovidiushof

Daalhof

Ovidius (43 voor Christus - ca 18 na Christus) was een groot romeins dichter.

• Oxfordlaan

Randwyck

Oxford is een van de oudste twee universiteitssteden van Engeland.

• P. de Coubertinweg

Wittevrouwenveld

Pierre Frédy Baron de Coubertin (1863-1937) stichtte in 1894 het Internationale Olympische Comite, dat in 1896 de eerste Olympische Spelen van de moderne tijd organiseerde.

• P. Debyelaan

Randwyck

Professor Petrus Josephus Wilhelmus Debye (1884-1966) Maastrichts natuurkundige, verwierf grote bekendheid door zijn onderzoek op het gebied van de natuurkunde en de fysische chemie. In 1936 kreeg hij de Nobelprijs voor scheikunde.

• P. Debyeplein

Randwyck

Zie P. Debyelaan.

• Padualaan

Scharn

Sint Antonius van Padua (1195- 1231) trad in in de Orde van de Franciscanen en trok als prediker rond in Italië. Hij werd vanwege de vele mirakelen al een jaar na zijn overlijden heilig verklaard. Deze straat heette tevoren Sint Antonius van Padualaan bij raadsbesluit van  25 november 1952.

• Paemhofstraat

Heer

Genoemd naar een grote boerenhoeve in Heer.

• Palatijnhof

Daalhof

Palatinus is een van de zeven heuvels van Rome waarop de oudste nederzetting van Rome gebouwd was. In de keizertijd was hij volgebouwd met keizerlijke paleizen..

• Palembangweg

Mariaberg

Een stad op het eiland Sumatra, gelegen in de Indonesische archipel.

• Palembangweg

Mariaberg

• Paleoliet

Belvédère

Het Paleoliet of de oude steentijd is de oudste periode in de voorgeschiedenis van de mensen en zijn materiële cultuur. In deze omgeving zijn bij opgravingen in de jaren 80 van de 20e eeuw de oudste gedateerde archeologische resten uit de oude steentijd gevonden.

• Paleoliet

Belvédère

Pallantstraat

Wittevrouwenveld

Zie van Pallantstraat

• Pallashof

Daalhof

Pallas is de bijnaam van de godin Athena, godin van de wijsheid.

• Palmslagruwe

Malberg

Een palmslag is een slag met de vlakke rechterhand in die van de andere partij om een overeenkomst, vooral bij paarden- en veehandel, te bevestigen.

• Paltsstraat

Wittevrouwenveld

Mogelijk heeft er in Maastricht een palts, een residentie voor vorsten op doorreis, aan het Vrijthof gelegen. Aangenomen wordt dat het huidige Theater aan het Vrijthof op een in de 10e eeuw gebouwde palts staat.

• Pancerstraat

Malpertuis

Pancer is een bever en klager tegen de vos.

• Pandectendonk

Oud-Caberg

Pandecten zijn verzamelingen van uitspraken van Romeinse rechtsgeleerden. De naam werd ook gebruikt voor een oud standaardpapierformaat.

• Pandoerpad

Biesland

De Pandoeren vormden van 1741- 1756 een afzonderlijk corps ruiters van het Oostenrijkse leger. Zij speelden een rol in de militarie operaties rond Maastricht in 1747-1748.

• Panhuysstraat

Wittevrouwenveld

Zie Schepen van Panhuysstraat

• Papaverweerd

Heugem

Papaver (Papaveraceae). Wordt ook wel klaproos genoemd. Een geslacht met 100 een- en tweejarige en overblijvende kruidachtige planten. De bloemen hebben over het algemeen vier brede elkaar overlappende kroonbladeren, die naar de basis toe spits toelopen en zo de bloem de typische kom of schaalvorm geven.

• Papendaalstraat

Dousberg-Hazendans

Papendaal vormt thans een buurtschap in de gemeente Zutendaal.

• Papenstraat

Binnenstad

Paap is een Middeleeuwse benaming voor priester. In de nabijheid van de Sint-Servaas- en de Sint-Janskerk woonden kanunniken en geestelijken. De Papenstraat stond vanaf de 15e eeuw onder deze naam bekend. Sedert de hervorming kreeg 'paap' een negatieve klank.

• Papenweg

Villapark

De Papenweg in Sint Pieter werd voor de annexatie van 1920 Papenstraat genoemd. Deze leidde naar de voormalige parochiekerk en wordt al in 1380 vermeld.

• Pappenheim

Dousberg-Hazendans

Gottfried Heinrich Pappenheim was een Duitse graaf en veldheer. Met zijn regiment, dat bekend werd als “de Pappenheimers”, probeerde hij (tevergeefs) in 1632 de stad Maastricht te ontzetten, die op dat moment werd belegerd door Frederik Hendrik.

• Papyrussingel

Oud-Caberg

Papyrus is een Egyptische moerasplant waarvan sinds ca. 3100 v. Chr. een op papier gelijkend schrijfmateriaal werd gemaakt. Het Nederlandse woord papier is hiervan afgeleid.

• Parafeustraat

Pottenberg

Parafeu is vuurvast aardewerk.

• Parallelweg 

Wyck

Zie buurt 5 Sint Maartenspoort.

• Parallelweg 

Sint Maartenspoort

Deze weg loopt parallel aan de spoorlijn.

• Parisstraat

Heugemerveld

Zie Hubert Parisstraat

• Parkweg

Villapark

Deze weg liep vroeger langs het stadspark in het verlengde van de Hoge Kanaaldijk.

• Parmastraat

Wittevrouwenveld

Alexandro Farnese, Hertog van Parma (1545-1592) was Spaans landvoogd in de Nederlanden. Onder zijn bevel werd  Maastricht  op 29 juni 1579 ingenomen.

• Pasestraat

Itteren

De naam is mogelijk afgeleid van het latijnse woord 'pascua' , dat weide betekent. Een deel van deze straat heette vóór de herindeling van 1970 Vrijthof.

• Pasmansstraat

Wyckerport

Zie Professor Pasmansstraat

• Passage des Belges

Statenkwartier

Voor toelichting op deze straatnaam wordt verwezen naar de toelichting op de straatnaam Place des Belges. Het prefix "passage" is aan deze naam toegevoegd, omdat het hier slechts een voetpad betreft.

• Passage des Belges

Statenkwartier

• Passage des Mouleurs

Statenkwartier

Ter plaatse staat een tweetal in baksteen opgetrokken gebouwen, daterend uit 1875, die dienst deden als vormenmakerij (mouleur). Een derde gebouw, daterend uit 1885 bood ruimte aan de aardbewerkers. Aan deze drie gebouwen hebben nagenoeg geen verbouwingen plaatsgevonden en deze geven dus een goed beeld van fabrieksgebouwen uit deze periode in het Limburgs-Belgische grensgebied. Het prefix "passage" is aan deze naam toegevoegd, omdat het hier slechts een voetpad betreft.

• Passage des Mouleurs

Statenkwartier

• Passage du Chemin de Fer

Statenkwartier

Binnen het fabriekscomplex lag hier een goederenspoorlijn die een verbinding had met het nabij gelegen inmiddels opgeheven spoorwegemplacement aan de Statensingel.  Het prefix "passage" is aan deze naam toegevoegd, omdat het hier slechts een voetpad betreft.

• Passage du Chemin de Fer

Statenkwartier

• Passementmakersdreef

Belfort

Passementen zijn snoeren en tressen voor uniformen.

• Pasteurpad

Brusselsepoort

Zie Louis Pasteurpad

• Pastoor de Weverstraat

Heer

Joseph Marie Alexander de Wever (1854-1940) was van 1901 tot 1917 pastoor te Heer en de bouwpastoor van de kerk van Sint Petrus Banden.

• Pastoor Delruellestraat

Brusselsepoort

Ludovicus Pascal Delruelle (1735-1807) was sinds 1783 met een onderbreking van 1798 tot 1802 Pastoor van de Sint- Martinusparochie in Wyck. Hij is ook bekend als dichter in het Maastrichts dialect.

• Pastoor Habetsstraat

Brusselsepoort

Jos Habets (1829-1893), was sinds 1878 pastoor te Oud-Vroenhoven en sinds 1881 de eerste rijksarchivaris van het Rijksarchief in Limburg te Maastricht. Hij publiceerde veel op het gebied van regionale geschiedenis en archeologie.

• Pastoor Habetsstraat

Frontenkwartier

Zie buurt 20 Brusselsepoort.

• Pastoor Haesenstraat

Wolder

Hendrikus Josephus Hubertus Haesen (1873-1954) was vanaf 1920 pastoor in Wolder.

• Pastoor Heijnenstraat

Heer

Joseph Heijnen (1865-1946) was van 1917 tot 1939 pastoor van de parochie van Sint Petrus Banden.

• Pastoor Jacobsweg

Wittevrouwenveld

Johannes Jacobs (1878-1960) stichtte in 1924 de parochie van Onze Lieve Vrouw van Lourdes in het Wittevrouwenveld. In hetzelfde jaar werd hij als pastoor geinstalleerd. Hij was de initiatiefnemer van de aanleg van de in deze wijk gelegen begraafplaats Oostermaas. Tevoren heette deze weg Wittevrouwenvoetpad.

• Pastoor Jacobsweg

Scharn

Zie buurt 42 Wittevrouwenveld.

• Pastoor Janssenlaan

Scharn

Albert Hubert Jean Janssen (1891 -1963) stichtte en bouwde de kerk van de parochie van Sint Antonius van Padua in het stadsdeel Scharn. Van 1936 tot 1958 was hij er pastoor. Deze straat heette tevoren Acacialaan bij raadsbesluit van 25 november 1952..

• Pastoor Kribsweg

Villapark

Johannes Mathias Kribs (1822-1901) was van 1869 tot 1896 pastoor van de parochie van Sint Pieter. Hij bouwde de neogothische kerk, die nu St. Pieter op de berg heet.

• Pastoor Lanckohrstraat

Amby

Jan Willem Joseph Lanckohr (1902-1963), was van 1956 tot 1962 pastoor van de Sint Walburgaparochie in Amby.

• Pastoor Lenderspad

Boschpoort

Pastoor Lenders werd in 1921 de eerste pastoor van de Hubertusparochie en is overleden in 1931.

• Pastoor Moormanstraat

Boschpoort

Johannes Theodorus Moorman (1895-1957) kwam in 1921 als kapelaan in de in hetzelfde jaar gestichte Sint Hubertusparochie, waar hij in 1931 als pastoor werd benoemd.

• Pastoor Mulkenshof

Limmel

Pastoor J.P.R. Mulkens (1912-2003) was van 1963 tot vlak voor zijn overlijden in 2003 pastoor van de in deze wijk gelegen parochiekerk van Johannes de Doper.

• Pastoor Steegmanspad

Villapark

Pastoor Steegman was de bouwpastoor van de nabij gelegen Sint Petruskerk. Daarnaast is deze pastoor ook zeer betrokken geweest bij de realisatie van de in de naaste omgeving gebouwde woningen.

• Pastoor van Kanstraat

Borgharen

Johannes Matheus van Kan (1874-1953) was van 1924 tot 1935 pastoor van Borgharen.

• Pastoor Wijnenweg

Mariaberg

Jan Hendrik Wijnen (1838-1909)  was kapelaan van de Sint- Mathiasparochie en rector van het gesticht 'In den Nieuwenhof' te Maastricht. Hij heeft zich met name ingezet voor de arbeiderskwestie (Arbeidersenquête 1887) en het lager onderwijs. Later werd hij pastoor te Limbricht en Breust.

• Pastoorsstraat

Heugem

Zie Heugemer Pastoorsstraat

• Pastoorstraat

Boschstraatkwartier

Zie Maastrichter Pastoorstraat

• Pastoorstraat

Wyck

Zie Wycker Pastoorstraat

• Patakonruwe

Malberg

Een patakon of pattacon is de Spaanse benaming voor een zilveren Albertusdaalder.

• Pater Alexanderstraat

Itteren

Alexander Joseph Hubertus Lardinois (1926-1986), geboren in Itteren, heeft 21 jaar missiewerk verricht in de Belgische Kongo.

• Pater Kustersweg

Heer

Joannes Mathieu Kusters (1866-1944) van de congregatie van de priesters van het H.Hart van Jezus, richtte in 1911 het voogdijgesticht Sint Joseph in Heer op  en werd de eerste rector van dit instituut. Daarnaast bouwde hij in 1913 het Sint Gerlachus Sanatorium voor drankzucht.

• Pater Lemmensstraat

Jekerdal

Felix Henricus Hubertus Lemmens (1850-1906) was als priester-missionaris vanaf 1888 in Suriname onder de melaatsen werkzaam en overleed daar aan deze ziekte.

• Patersbaan

Kommelkwartier

De Patersbaan is de weg die vanaf de Tongersestraat naar het voormalige, derde klooster en kerk van de Paters Franciscanen liep. De kerk en het klooster werden in het midden van de 19e eeuw gebouwd en in 1969 afgebroken.

• Patoustraat

Boschpoort

Patou is een term uit de jacht voor lopend wild.

• Patrijspoort

Boschpoort

Een patrijspoort is een rond raam in de zijwand van een schip van waaruit zowel naar buiten als naar binnen kan worden gekeken. Het associeert bovendien de nabij gelegen haven met de naar de jacht genoemde straatnamen eromheen.

• Patrijzenpad

Boschpoort

Patrijs (Perdix perdix) is een inheemse wilde hoendersoort voorkomend in een open landschap.

• Paul-Henri Spaaklaan

Randwyck

Paul Henri Spaak (1890-1972), Belgisch staatsman, de eerste voorzitter van de Verenigde Naties, Secretaris-Generaal van de NAVO en een groot ijveraar voor een verenigd Europa. 

• Paul-Henri Spaakplein

Randwyck

Idem.

• Paus Johannes XXIII straat

Heugemerveld

Joannes XXIII, wiens eigenljke naam Angelo Roncalli was, was Paus van 1958 tot 1963. Grote faam verwierf hij in 1960 toen hij voor het eerst in de geschiedenis van Rome een diocesane synode bijeen riep. Het tweede Vaticaanse Concilie leidde vervolgens tot vele veranderingen in de Rooms Katholieke Kerk. Hij was een van de meest geliefde pausen van de voorbije eeuw.

• Paus Leo XIII plein

Heugemerveld

Paus Leo XIII (1810-1903) publiceerde in 1891 de bekende encycliek Rerum Novarum over het arbeidersvraagstuk.

• Paus Leo XIII straat

Heugemerveld

Idem.

• Peerboltestraat

Heugemerveld

Lambertus Lietaert Peerbolte ( 1870- 1937) was hoofd van de afdeling Volksgezondheid en Armwezen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken van 1913-1918 en sociaal voorvechter.

• Peerdekensruwe

Malberg

Een peerdeken is een Gelderse zilveren munt met een afbeelding van een ruiter.

• Peerhegge

Amby

Peer (Pyrus Communis Rosaceae). Winterharde, bladverliezende boom. Bloeit in het voorjaar. De boom levert eetbare vruchten in de late zomer en herfst en krijgt vaak fraaie herfstkleuren.

• Pelikaanstraat

Scharn

Genoemd naar het KLM-vliegtuig dat in 1933 in recordtijd een kerstpostvlucht naar Batavia (thans Djakarta) maakte.

• Penatenhof

Daalhof

Penaten zijn Romeinse huisgoden.

• Penitentenpoort

Statenkwartier

Eind van de 17e eeuw werd door de uit Namen afkomstige orde van de Penitenten een nieuwe communiteit gevestigd op een terrein dat bekend stond als Busschuttenhof (zie toelichting aldaar). Na de ontbinding van de schutterij kwam het terrein in handen van de gemeente, die het met hulp van de Maastrichtse burgerij overdroeg aan de kloosterorde. Bij het beleg van 1676 werd het grootste gedeelte van het klooster vernield, doch vervolgens weer opgebouwd. Na de confiscatie in 1797 kregen deze gebouwen een militaire functie.

• Penningruwe

Malberg

Penning is oorspronkelijk een andere naam voor  de denier, een kleine Middeleeuwse zilveren munt, die zijn naam ontleent aan de Romeinse denarius.

• Peppelhoven

Amby

Peppel of Populier (Populus Salicaceae). Een geslacht met 35 soorten snel groeiende winterharde, bladverliezende bomen, die zich lenen voor hoge omheiningen en windhagen. 

• Peppelpad
• Amby

Het verbingdingspad vanaf de Peppelhoven naar de Ambyerstraat Noord.

• Perceval

Dousberg-Hazendans

Pieter de Perceval, Kwartiermeester-Generaal van Frederik Hendrik. Ingenieur Perceval maakte al voor het Beleg van Maastricht door Frederik Hendrik een uitgebreide studie van hoe de aanval moest worden uitgevoerd.

• Pergamijndonk

Oud-Caberg

Pergamijn is een papiersoort,  die lijkt op perkament, bewerkte dierenhuid die als schrijfmateriaal in gebruik was vóór de invoering van papier.

• Perroenweg

Villapark

De perroen is het hoogheidsteken van het prinsbisdom Luik, waartoe de heerlijkheid Sint Pieter vroeger behoord heeft.

• Perugialaan

Randwyck

De universiteit met een belanrijke rechtschool is gesticht ca 1200 en officieel erkend in 1308 door Paus Clemens V.

• Perugialaan

Randwyck

zie bovenstaand

• Perzikpad

Amby

Perzik (Prunus Persica Rosaceae). De perzik is een winterharde, bladverliezen boom, die vrucht draagt met een fluweelachtige, behaarde schil en een pit met diepe groeven.

• Peter Gielenstraat

Caberg

Peter Gielen (1863-1943) werd in 1891 directeur van de zangvereniging Mastreechter Staar. Daarnaast bespeelde hij ruim 50 jaar het orgel in de Sint-Mathiaskerk.

• Peter Huyssenslaan

Caberg

Peter Huyssens (1577-1673) bouwde als lekebroeder van de Jezuïeten en als architect de voormalige Jezuïetenkerk in Maastricht. De kerk draagt thans de naam Bonbonnière en fungeert als congrescentrum en kleinkunsttheater.

• Petersheimstraat

Nazareth

Zie Kasteel Petersheimstraat

• Petersstraat

Amby

Zie Jan Petersstraat

• Peterstraat

Wittevrouwenveld

Zie Czaar Peterstraat

• Petrus Bandenplein

Heer

Zie Plein Sint Petrus Banden

• Petrus Gaginstraat

Caberg

Petrus Gagini (1747- ca.1813) voerde in Maastricht stucdecoraties uit. In 1922 is een door hem vervaardigde wandversiering uit een pand in de Capucijnenstraat overgebracht naar het Stadhuis.

• Petrus Regoutplein

Statenkwartier

P.D.L. Regout (1801 - 1878) Nederlands industrieel en politicus. Petrus Regout werkte vanaf zijn 13e jaar in de glas- en aardewerkwinkel van zijn moeder. Na haar overlijden begon hij aan de Boschstraat een kristalslijperij. Gedwongen door het economische isolement, waarin Maastricht na de Belgische Opstand was terecht gekomen, ontwikkelde hij in korte tijd een industrieel imperium bestaande uit onder andere een glas- en aardewerkfabriek, een geweerfabriek en een spijkerfabriek. In 1849 werd Regout lid van de Eerste kamer.

• Peutgensweg

Scharn

Dankt zijn naam waarschijnlijk aan de familienaam Peutgens.

• Peutgensweg

Amby

Zie buurt 45 Scharn.

• Peymeestersdreef

Belfort

Een peymeester is in het Middeleeuws Maastricht een stadsontvanger en behoorde tot de functionarissen van het stadsbestuur. Er was een Luikse en een Brabantse peymeester. 

• Philipsweg

Heer

Deze weg is genoemd naar de  vroeger in de nabijheid gelegen  fabriek voor radio-onderdelen van Philips Eindhoven.

• Phoenixweg

Bosscherveld

De naam is afkomstig van een alhier gelegen fabriek voor steen en aardewerk met de naam Phoenix of Feniks. Een feniks is een mythische vogel, die verjongd uit zijn as verrijst.

• Picardenlaan

Biesland

Het regiment van Picardië speelde een belangrijke rol in de omgeving van de Tongersepoort bij de belegering van Maastricht in 1673 door de Franse koning Lodewijk XIV.

• Pichotstraat

Wittevrouwenveld

Zie Schepen Pichotstraat

• Pierebolruwe

Malberg

Pierebollen is een traditioneel Vlaams bolspel. Feiterlijk is het een kegelspel met één bol en 10 houten kegels, waarvan er een een beetje apart werd gezet.

• Pierre Dresenstraat

Scharn

Pierre Marie Joseph Dresen (1897-1941) was een verzetspionier en leider van de RAF- groep. Deze groep verzamelde wapens en springstoffen voor het plegen van sabotage en verspreidde het illegale blad 'Oranjepost'; verleende hulp aan de eerste geallieerde vluchtelingen.

• Pierre Kemppark

Jekerkwartier

Deel van het Stadspark en vernoemd naar Pierre (Petrus) Johannes Kemp (1886-1967), geboren te Maastricht, dichter van lyrische verzen en schilder.

• Pierre Kemppark

Jekerkwartier

Pierre Kemp, in 1954 bekroond met de Poëzieprijs van de Gemeente Amsterdam, in 1956 met de Constantijn Huygensprijs en twee jaar later met de P.C. Hooftprijs, behoort tot de grootheden van de Nederlandse poëzie uit de twintigste eeuw. Daarnaast was hij een begenadigd tekenaar en schilder. Het heeft er in Kemps jonge jaren een tijdlang naar uitgezien dat hij zijn levensvervulling zou zoeken in de schilderkunst.

• Pierre Kerstenstraat

Boschpoort

Pierre Kersten (1789-1865), was leraar klassieke talen aan de Latijnse stadsschool, sinds 1817 Atheneum Maastricht. In Luik nam hij de redactie van de krant Courrier de la Meuse over en stichtte hij het maandblad Journal Historique et Littéraire.

• Pieter Poststraat

Caberg

Pieter Post (1608-1669), architect,  bouwde  onder andere het Stadhuis van Maastricht. Het stadhuis geldt als het hoogtepunt van de Nederlandse burgerlijke barok in Maastricht.

• Pieterskade

Jekerkwartier

Zie Sint Pieterskade

• Pieterskade

Villapark

Zie Sint Pieterskade

• Pietersluisweg

Villapark

Zie Sint Pietersluisweg

• Pieterstraat

Jekerkwatier

Zie Sint Pieterstraat

• Pijlsstraat

Wittevrouwenveld

Zie Burgemeester Pijlsstraat

• Pikeursbaan

Statenkwartier

In 1749 werd achter de Sint Andrieskapel een pikeursbaan aangelegd, waar paarden werden afgericht. Nadien is er op die plaats de Sint Jozefschool gesticht. De straat is een van de toegangswegen van het woonkwartier. 

• Pinaylaan

Randwycl

Zie Antonie Pinaylaan

• Pintepad

Malpertuis

Pinte is een hen en dochter van Cantecleer, die het lijk van haar zuster naar de koning draagt.

• Place des Belges

Statenkwartier

De op de hoek van de Frontensingel en de Boschstraat staande gebouwen uit het begin van de 19e eeuw zijn een relict van de Belgische bouwstijl, die zich daar sneller ontwikkelde dan in Nederland, waardoor de fabrieksbouw in dat land tot voorbeeld diende voor het bouw-programma van Petrus Regout. In de volksmond kregen deze gebouwen een aan dat land gerelateerde bijnaam. Deze gebouwen nemen een unieke plaats in in de Nederlandse industrialisatie van de 19e eeuw.

• Place des Belges

Statenkwartier

• Planckstraat

Heer

Zie Max Planckstraat

• Planetenhof

Daalhof

Planeten zijn hemellichamen, die een vaste baan om de zon beschrijven.Zij dragen de namen van de Romeinse hoofdgoden. 

• Plankstraat

Binnenstad

Het is onzeker of er vroeger in deze straat een vleeshuis lag. Indien dit het geval was, dan zou plank afkomstig kunnen zijn van de plank, waarop het vlees werd gesneden of gekapt. Een andere mogelijkheid is, dat hier mensen woonden, die met hout werkten.

• Planodonk

Oud-Caberg

(in) plano is de term die gebruikt wordt voor papier dat wel al tot vellen gesneden is maar nog niet gevouwen.

• Plantagobeemd

Heugem

Plantago (Alisma). Wordt ook wel Weegbree genoemd. Een wereldwijd voorkomend geslacht dat circa 200 soorten een- en tweejarige vaste planten  telt, waaronder enkele als onkruid beschouwde soorten.

• Plantijndomein

Randwyck

Christoffel Plantijn (1520-1589) richtte in 1555 een drukkerij op in Antwerpen en gaf werken uit van hoge kwaliteit. Thans is de drukkerij het Museum Plantin-Moretus.

• Plataanhoven

Amby

Plataan (Platanus Platanaceae). Een geslacht met 10 soorten winterharde, bladverliezende bomen, die wel een hoogte van 30 meter of meer kunnen bereiken en luchtverontreiniging verdragen. Bladeren lijken op die van een esdoorn, maar zijn groter en staan verspreid in plaats van tegenoverstaand. De niet eetbare vruchten lijken op stekelige ballen  en  hangen aan lange stelen.

• Plateauweg

Villapark

Deze weg loopt naar het plateau (vlakke bovenkant) van de Sint Pietersberg.

• Platielstraat

Binnenstad

In de 16e eeuw werd de eerdere naam Nieuwstraat, vervangen door Platielstraat. Vermoedelijk heeft een uithangbord met een plateel (schotel) tot deze naamsverandering geleid

• Plein 1992

Wyck

Genoemd naar het in 1992 gesloten Verdrag van Maastricht.

• Plein Sint Petrus Banden

Heer

Het plein is genoemd naar de aldaar gelegen kerk Sint Petrus Banden in Heer. Petrus zou tijdens zijn gevangenschap in Rome door engelen van de banden (ketenen) zijn bevrijd.

• Plein Sint Petrus Banden

Heer

• Plenkershoven

Jekerdal

Oude kadastrale benaming. Plenker (t) hangt samen met plenke, d.w.z. hout, hoven zijn tuinen of boerderijen. Zo kan de naam verklaard worden als 'houten boerderijen' of als door 'houten omheiningen afgepaalde tuinen'.

• Pletzersstraat

Wolder

De Dorpstraat werd reeds lang door bewoners Pletzersstraat genoemd, alvorens deze naam officieel in gebruik kwam. Mogelijk is deze naam ontstaan, omdat men door de modder moest plassen/waden (platsjen) maar hij zou ook naar een eigennaam kunnen verwijzen.

• Pliniushof

Daalhof

C.Plinius Secundus (ca. 24-79) is een Latijnse schrijver. Hij kwam om bij de grote uitbarsting van de Vesuvius in 79, die Pompei en Herculaneum vernietigde.

• Plutohof

Daalhof

Pluto  de god van de onderwereld.

• Poelgaard

Heer

Poel is een plas stilstaand water.

• Poelsplein

Heugemerveld

Zie Monseigneur Poelsstraat

• Poelsstraat

Heugemerveld

Zie Monseigneur Poelsstraat

• Polisstraat

Brusselsepoort

Zie Laurent Polisstraat

• Polvertorenplein

Kommelkwartie

De Polvertoren lag aan de noordzijde van de Tongersepoort en diende tot bewaring van buskruit (pulver). Het plein sluit aan bij de al bestaande Polvertorenstraat.

• Polvertorenstraat

Kommelkwartier

De Polvertoren  lag aan de noordzijde van de Tongersepoort en diende tot bewaring van buskruit (pulver).

• Pomerollaan

Campagne

Pomerol is een Appellation in de Bordelais op de Rive Droite, die een aantal bekende rode wijnen voortbrengt.

• Pommardlaan

Campagne

Pommard is een Appellation van de Cote de Beaune in de Bourgogne met 28 Premiers Crus en producent van uitsluitend rode wijnen.

• Pomonahof

Daalhof

Pomona is de oud-Latijnse godin van de vruchten.

• Pompenstraat

Boschstraatkwartier

In de 18e eeuw hadden verschillende personen, zoals bierbrouwers, het privilege om met pompen water uit de Maas te halen.

• Ponjaardruwe

Malberg

Een ponjaard is een korte degen of dolk en thans vooral nog bekend als onderdeel van de uitrusting van adelborsten.

• Pontonniersweg

Belvédère

Pontonniers zijn bij de belegeringen van Maastricht vaak ingezet  aan de noordzijde van de vesting.

• Poortersruwe

Malberg

Een poorter is een burger van een stad in de Middeleeuwen, die in het genot is van de rechten van de stedelijke gemeenschap. Men werd poorter door geboorte of door toelating. In Maastricht werden 'poorters'  meestal burgers genoemd.

• Poppelmondevoetpad

Sint Pieter

Zie Poppelmondeweg

• Poppelmondeweg

Sint Pieter

Poppel is peppel of populier; mont is berg. Kan ook afkomstig zijn van een familienaam.

• Poppelmondeweg-1e zijweg

Sint Pieter

• Zie Poppelmondeweg

Poppelmondeweg-2e zijweg       Poppelmondeweg-3e zijweg       Poppelmondeweg-4e zijweg

Sint Pieter

Zie Poppelmondeweg

• Populierweg

Limmel

Vóór de annexatie van 1920 heette deze weg Harendijk en was de oorspronkelijke weg naar Borgharen.

• Porseleinstraat

Pottenberg

Hoogwaardig keramisch materiaal dat vaak toegepast wordt voor bijzondere serviezen en technische toepassingen.

• Porseleinstraat

Brusselsepoort

Zie buurt 23 Pottenberg.

• Porthoslaan

Biesland

Porthos, een bijnaam van Monsieur du Vallon de Bracieux,  is een van de drie musketiers uit de gelijknamige roman van Alexander Dumas.

• Postbaan

Oud-Caberg

Deze weg was een onderdeel van de postverbinding van Maastricht naar Brussel en 's Hertogenbosch.

• Postbaan

Belvedere

Zie buurt 26 Oud-Caberg.

• Postbaan

Bosscherveld

Zie buurt 26 Oud-Caberg.

• Postduifstraat

Heer

Genoemd naar het KLM-vliegtuig dat in 1927 de eerste postretourvlucht naar Batavia ( thans genaamd Djakarta) maakte.

• Posthoornstraat

Belvedere

Koperen blaasinstrument waarmee de postrijders hun komst aankondigden.

• Postmesstraat

Caberg

Zie Joseph Postmesstraat

• Poststraat

Caberg

Zie Pieter Poststraat

• Postwagenstraat

Belvedere

genoemd naar de postkoetsen die vanaf het midden van de 17e tot het midden van de 19e eeuw postdiensten onderhielden door heel Europa.

• Pottenbergerweg

Pottenberg-Dousberg-Hazendans

De betreffende weg grenst aan het stadseel Pottenberg. In de Wegenlegger heeft de betreffende weg ook deze naam.

• Pottenbergerweg

Dousberg-Hazendans

Weg naar de buurt Pottenberg

• Potterieplein

Pottenberg

Potterie is een oude Maastrichtse benaming voor  aardewerk.

• Potteriestraat

Pottenberg

Idem.

• PR Beatrixhaven

Beatrixhaven

Naamgeving parkeerterrein in de Beatrixhaven nabij het station.

• Praaglaan

Randwyck

Praag is sinds 1348 een universiteitsstad.

• Praamkade

Beatrixhaven

Praam is een 19e eeuws binnenwatervaartuig zonder zeeg met kenmerkende rechtopstaande, soms zelfs naar binnen vallende, spitse steven en spitse kont. 

• Praktizijnruwe

Malberg

Een praktizijn was oorspronkelijk een rechtsgeleerde, die partijen bijstond bij het voeren van een proces. Thans is het een academisch gevormde juridisch adviseur, een zaakwaarnemer.

• Praktizijnsruwe

Malberg

Een praktizijn was oorspronkelijk  een rechtsgeleerde, die partijen bijstond bij het voeren van een proces. Thans is het een niet academisch gevormde juridisch adviseur, een zaakwaarnemer.

• Praktizijnsruwe

Malberg

14-8-2012 nieuw besluit genomen voor toekenning straatnaam

• Praktizijnsruwe

Malberg

• Preekherengang

Binnenstad

De Preekherengang is genoemd naar het hier gevestigde voormalige klooster en de nog bestaande kerk van de preekheren of Dominicanen. Zij waren volgelingen van de Spanjaard Sint Dominicus en richtten zich vooral op de zielzorg onder de burgerij.

• President Kennedyplein

Heer

Ter herdenking van John Fitzgerald Kennedy (1917-1963), president van de Verenigde Staten van Amerika en in 1963 vermoord.

• President Rooseveltlaan

Wyckerpoort

Franklin Delano Roosevelt (1882-1945) president van de Verenigde Staten van Amerika tijdens Wereldoorlog II.

• President Rooseveltlaan

Wittevrouwenveld

Zie buurt 40 Wyckerpoort.

• Prestantstraat

Caberg

De naam van een orgelregister, waarvan de pijpen in het front van het orgelmeubel staan.  Het woord prestant is afkomstig van het Latijinse praestare, dat 'op de voorgrond staan' betekent.

• Prickstraat

Wolder

Zie Willem Prickstraat

• Primulabeemd

Heugem

Primula (Primulaceae) Wordt ook wel Sleutelbloem genoemd. Een geslacht met dan 500 soorten bladverliezende en groenblijvende, winterharde en niet winterharde overblijvende planten. De planten zijn verspreid over de noordelijke gematigde zone en meer zuidelijke gelegen gebergten. De bloemen zijn vlak uitgespreid en in enkele gevallen klokvormig.

• Prins Bisschopsingel

Jekerkwartier

De prins-bisschoppen van Luik regeerden tot 1632 tezamen met de Hertogen van Brabant en na 1632 tezamen met de Staten-Generaal over Maastricht.

• Prins Bisschopsingel

Villapark

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Prins Clausplein

Wyckerpoort

Prins Claus ( 1926-2002) werd geboren in Hitzacker ( Duitsland) als Claus, George, Wilhelm, Otto, Friederich, Gerd von Amsberg en huwde in 1966 met toen Prinses Beatrix en thans Koningin Beatrix. Prins Claus is in 2002 na een langdurige ziekte overleden. 

• Prins Hessen Casselstraat

Jekerkwartier

Frederik landgraaf van Hessen-Cassel (1747-1837) was de laatste militaire gouverneur van Maastricht. Hij capituleerde in 1794 voor de Fransen.

• Prins Mauritslaan

Scharn 

Prins Maurits (1567-1625) was de zoon van Willem van Oranje. Hij had verschillende functies in de Republiek, waaronder die van stadhouder. Hij probeerde in 1592 en 1594 tevergeefs Maastricht op de Spanjaarden te veroveren. Het gedeelte, dat in de voormalige gemeente heer ligt, werd bij raadsbesluit van 16 juni 1970 zo genoemd en heette tevoren  bij raadsbesluit van 12 december 1961 Irenestraat.

• Prinsenlaan

Wyckerpoort

De naam verwijst naar leden van ons Koningshuis.

• Prinses Beatrixhaven

Beatrixhaven

Genoemd naar Prinses Beatrix eerst Prinses, thans Koningin van Nederland.

• Prinsesselaan

Wyckerpoort

De naam verwijst naar leden van ons Koningshuis.

• Printersdreef

Belfort

Printer is een oude benaming voor boekdrukker.

• Professor Cobbenhagenstraat

Wyckerpoort

Martinus Josephus Hubertus Cobbenhagen (1893-1954), econoom en priester, was sinds 1927 hoogleraar in de algemene leer en geschiedenis van de economie in Tilburg en een  fervent uitdrager van de katholieke sociaal-economische ideeen.

Professor Crahaystraat

Wyckerpoort

Jean Guilllaume Crahay (1780-1856) geboren te Maastricht, natuurkundige, was leerling en opvolger van J.P.Minckelers. In 1830 werd hij tot hoogleraar te Gent benoemd, welke functie vanwege de Belgische opstand niet aanvaard kon worden. Later werd hij hoogleraar te Leuven.

• Professor Dumoulinstraat

Wyckerpoort

Nicolaus Christianus Hubertus Dumoulin (1827-1890) geboren te Maastricht, was hoogleraar aan de medische faculteit te Gent. In Belgie was hij een baanbreker op het gebied van de diagnostiek en de eerste die een medisch laboratorium oprichtte.

• Professor Hanneronstraat

Wyckerpoort

Antoine Hanneron (ca 1400-1490) hoogleraar in de wijsbegeerte en letteren aan de universiteit van Leuven. Hij trad in 1442 op als getuige bij een geschil tussen het Sint-Servaaskapittel en het stadsbestuur over de lammertienden een belastingheffing op jong vee).

• Professor Henketplein

Wyckerpoort

Nicolaas Hubertus Henket (1829-1904) geboren te St. Pieter, was landmeter en later hoogleraar in de (spoor)wegen en bruggenbouw. Hij adviseerde onder meer over hoe in Maastricht overstromingen door de Jeker konden worden voorkomen.

• Professor Kernstraat

Wyckerpoort

Johan Hendrik Casper Kern (1833-1917), oriëntalist, was van 1858 tot 1862 docent Grieks en Nederlands aan het Koninklijk Atheneum te Maastricht en werd in 1865 de eerste hoogleraar Sanskrit te Leiden.

• Professor Martensstraat

Wyckerpoort

Martin Martens (1797-1863) werd in 1835 aangesteld tot hoogleraar te Leuven in de schei- en plantkunde. Hij was geneesheer in Maastricht en lid van de provinciaal geneeskundige commissie in Limburg.

• Professor Moserstraat

Wyckerpoort

Caspar Moser (1759-1829) geboren te Maastricht, belangrijk voor de Nederlandse kerkgeschiedenis., had een aandeel in het oprichten van het seminarie te Sint-Michielsgestel, waar hij als professor optrad. Eerder was hij professor te Antwerpen en te Leuven.

• Professor Mullerstraat

Wyckerpoort

Johan Jacob Aernoud Muller (1856-1946) geboren te Maastricht, was leider van wetenschappelijke expedities in Indonesie. Hij was buitengewoon hoogleraar in de geodesie (het bepalen van de grootte en de vorm van een gedeelte van het aardoppervlak) en kartografie aan de universiteit van Utrecht.

• Professor Nypelsstraat

Wyckerpoort

Jean Servais Guillaume Nypels (1803-1886) geboren te Maastricht, was hoogleraar te Luik in strafrecht en strafvordering. Hij heeft bijgedragen aan de herziening van het Belgische wetboek van strafrecht en strafvordering.

• Professor Pasmansstraat

Wyckerpoort

Batholomeus  Pasmans (ca. 1640-1690) geboren te Maastricht, was onder meer hoogleraar te Leuven en boekencensor in het diocees Mechelen.

• Professor Pieter Willemsstraat

Wyckerpoort

Pieter Caspar Hubert Willems (1840-1898) geboren te Maastricht, doceerde te Leuven Latijnse letterkunde en Romeinse oudheden. Hij werd een medestander van de Vlaamse beweging en de eerste voorzitter van de Vlaamse Academie te Gent (1886).

• Professor Quixstraat

Wyckerpoort

Franciscus Hubertus Quix (1874-1946) was van 1898-1900 assisstent in het Ziekenhuis Calvariënberg te Maastricht. Later werd hij  hoogleraar in de keel-, neus- en oorheelkunde aan de Universiteit van Utrecht.

• Professor Roerschstraat

Wyckerpoort

Louis Chrétien Roersch (1831-1891) geboren te Maastricht, taalkundige, werd in 1872 te Luik tot hoogleraar benoemd.

• Professor Scholsstraat

Wyckerpoort

Charles Mathieu Schols (1849-1897) geboren te Maastricht, werd in 1878 hoogleraar aan de Polytechnische School te Delft in de vakken landmeetkunde, waterpassen en geodesie (het bepalen van de grootte en de vorm van een gedeelte van het aardoppervlak).

• Professor Thomassenstraat

Wyckerpoort

Marie Hubertus Joannes Petrus Thomassen (1847-1906), praktiseerde tot 1881 als veearts te Maastricht en was daarna leraar op de Rijks Veeartsenijschool te Utrecht en deed onderzoek op bacteriologisch gebied. Daarnaast heeft hij enige historische publicaties uitgegeven onder andere over Maastricht.

• Professor van Benedenstraat

Wyckerpoort

Pierre Joseph van Beneden (1809-1894) werd in 1836  hoogleraar zoologie en anatomie aan de Universiteit van Leuven. Geboren te Mechelen was hij wellicht een afstammeling van een oude  Maastrichtse familie.

• Professor van Groesbeekstraat

Wyckerpoort

Johannes van Groesbeek (ca 1380-1445), studeerde te Bologna canoniek en  burgerlijk recht. In Maastricht was hij als kanunnik verbonden aan het Sint- Servaaskapittel. Hij werd de eerste professor in het burgerlijk recht aan de Universiteit van Leuven.

• Professor van Groesbeekstraat

Wyckerpoort

• Professor van Italliestraat

Wyckerpoort

Leopold van Itallie (1866-1952) geboren te Maastricht, werd hoogleraar in de artsenij en vergiftenleer aan de universiteit van Leiden.

• Proosdijweg

Mariaberg

De proosdij was het ambtsgebied en ambtsgebouw van de proost van het kapittel van Sint Servaas. Een proost behartigt de wereldlijke belangen van de kapittelheren.

• Proost Banensstraat

Heer

Joannes Theodorus Banens was de laatste door  het kapittel van Sint Servaas benoemde rijproost (1796). Een  rijproost is iemand die te paard de banken (dorpen), waaronder Heer bezocht om er bestuur en rechtspraak van het kapittel uit te oefenen.

• Protonstraat

Heer

Proton is een van de bouwstenen van de materie. 

• Pruikemakersdreef

Belfort

Pruikenmakers behoorden in het Middeleeuwse Maastricht  tot het kremersambacht.

• Pulperdonk

Oud-Caberg

Pulper is een werktuig voor het losmaken van vezelplaten in de papierindustrie.

• Punterweg

Beatrixhaven

Punter is een klein open vaartuig vooe lokaal gebruik in watterrijke gebieden zoals bijvoorbeeld Giethoorn. Het werd met een vaarboom in beweging gebracht - punteren.

• Putepeel

Malpertuis

Putepeel is een vis  en aanwezig bij het geding tegen Reinaart.

• Putsteeg

Itteren

Vernoemd naar de gemeenschappelijke waterput.

• Pyrmonstraat

Wyckerpoort

Zie Waldeck Pyrmontstraat

• Quirinaalhof

Daalhof

Quirinalis is een van de zeven heuvels van Rome.

• Quixstraat

Wyckerpoort

Zie Professor Quixstraat

• Raadhuisplein

Scharn

Aan het plein ligt het in 1918 gereedgekomen raadhuis van de voormalige gemeente Heer. Het gebouw is ontworpen door bouwmeester Jos Cuypers uit Roermond. 

• Raadhuisstraat

Scharn

Idem, bij raadsbesluit van 12 november 1957 heeft de nieuwe straat in het verlengde van de Raadhuisstraat dezelfde naam gekregen.

• Raamhooggrachterweg

Scharn

Deze naam staat vermeld op oude kaarten doch is nimmer formeel vastgesteld

Raamstraat

• Boschstraatkwartier

De lakenwevers of gewantmakers spanden hun wollen stoffen op ramen om deze na het vollen(vervilten) en wassen, hetgeen krimp veroorzaakt, op te rekken en te drogen.

• Raarhooggrachtweg

Scharn

Oude kadastrale benaming

• Raatstraat

Wittevrouwenveld

Zie Burgemeester Raatstraat

• Rabbelsgaard

Heer

Ontleend aan het cijnsgregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Rabbelskempcken.

• Raccordement

Heugemerveld

Een raccordement is een van een hoofdspoor afgesplitst spoor naar een fabrieksterrein. Op het Céramiqueterrein lag een aansluiting op de spoorlijn Maastricht-Luik.

• Radeborg

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : In Radevelt. Raden kan roden betekenen. Roden is rooien, ontginnen.

• Rademakersdreef

Belfort

Rademakers zijn wagenmakers en behoorden in het Middeleeuwse Maastricht tot het timmerliedenambacht.

• Radiumplein

Bosscherveld

Rubberfabriek Radium was een begrip en de benaming ‘De’ Radium is tot op heden in de Maastrichtse volksmond blijven voortbestaan, zij het allang (sinds de late jaren 1990) niet meer als fabrieksnaam, maar als aanduiding van het terrein waar de voormalige rubberfabriek jarenlang had gelegen aan de Cabergerweg. De rubber verwerkende industrie ging in Maastricht van start aan de Lage Kanaaldijk in Sint-Pieter. Daar vestigde zich in 1919 de Holland-Radiumfabriek. In 1933 ging  het bedrijf failliet, maar het fabrieksgebouw stond daar tot 1938. In 1933 ontstond de Bataafsche Rubberindustrie, die het failliete bedrijf opkocht met octrooien en handelsmerken en de naam handhaafde. Als locatie werden de overgebleven gebouwen van de enkele jaren eerder failliet verklaarde Gemeentelijke Gasfabriek aan de Cabergerweg gekozen. De hele stad werd door dit bedrijf van gas voorzien. De Gasfabriek was circa twee decennia in het bouwwerk gehuisvest tot ze in 1930 werd gesloten, omdat de gemeente overging op gasleverantie door de Staatsmijnen. In de jaren 1950 werd de merknaam van de rubberfabriek vastgelegd: Bataafsche Rubberindustrie Radium, in de wandeling bekend als ‘De’ Radium.  De technische kennis werd ingebracht door Belgen uit de grensstreek. 

• Raffineursdonk

Oud-Caberg

Raffineur is in de papierindustrie een medewerker  die zorgt voor het verfijnen van grove houtslijp, de belangrijkste grondstof .

• Ramaekersstraat

Heer

Zie Joseph  Ramaekersstraat

• Ramershaag

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer :Ramersdelle.

• Ramiedonk

Oud-Caberg

Ramie of Rame is een soort hennep, die vroeger als grondstof voor de papierfabricage gebruikt werd.

• Randwycksingel

Randwyck

Ongeveer op de plaats van het provinciehuis of gouvernement ten zuiden van de John F.Kennedybrug bevond zich het bastion Randwyck. Dit bastion werd in 1742 gebouw en vanwege de kanalisatie van de Maas in 1975 gesloopt.

• Ranonkelstraat

Mariaberg

Ranonkel of Boterbloem ( Ranunculaceae). Een plantengeslacht met 400 soorten eenjarige kruidachtige overblijvende knolgewassen. De bloemen zijn komvormig en spreiden zich bijna vlak uit als ze in volle bloei zijn. De naam is afkomstig van het Latijnse woord voor "kikker" en verwijst naar het feit, dat sommige soorten graag in drassige grond of water groeien.

• Rapierruwe

Malberg

Rapier is een lange, puntige degen.

• Ravelijnstraat

Brusselsepoort

Een ravelijn is in de vestingbouwkunde een omgracht buitenwerk ter bescherming van een poort of vestingfront.

• Ravengaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer :Ravendelle, Bij raven kan gedacht worden aan de vogel of aan een familienaam.

• Ravenhofpad

Amby

Zie Jonker Ravestraat

• Ravennahof

Daalhof

Genoemd naar de destijds aan een grote Romeinse heirbaan gelegen stad Ravenna en belangrijke oorlogshaven in de tijd van Augustus.

• Ravensbosch

Vroendaal

Een hellingbos bij Houthem in de gemeente Valkenburg.

• Ravensboschpad

Vroendaal

Idem.

• Ravepad

Amby

Zie Jonker Ravepad

• Ravestraat

Amby

Zie Jonker Ravestraat

• Reaalruwe

Malberg

Een reaal is een Spaanse en Portugese munt die als rekeneenheid diende. In de Nederlanden werd deze als pronkpenning geslagen.

• Recentoren

Wyck

Zie Aan de Recentoren

• Recessenplein

Malberg

Recessen zijn ordonnanties of besluiten. Het 'Recueil der recessen voor de regeringe der stadt Maestricht' is een verzameling van het in Maastricht in het Ancien Regime (vóór 1795) geldend recht.

• Rechtstraat

Wyck

De Rechtstraat werd al in de 14e eeuwse bronnen 'rechte straat' genoemd. De straat kende (ook toen al) geen hoeken of bochten zoals in andere straten vaak het geval was.

• Recollectenweg

Villapark

Binnen de kloosterorde der Franciscanen hebben zich in de loop der tijden in een aantal kloosters hervormingen voorgedaan. De Recollecten was zo'n hervormingsbeweging aan het einde van de 16e eeuw. De kloostergemeenschap Slavante ging in 1671 naar deze richting over en sindsdien worden de paters Recollecten genoemd.

• Redemptielaan

Wolder

Redemptiedorpen waren in de Middeleeuwen dorpen, die hun aandeel in de te betalen lasten voor een vaste jaarlijkse som konden afkopen. Voor Maastricht waren dit Fallais, Veulen, Hermalle, Hoepertingen, Mopertingen, Nerem, Paifve en Rutten.

• Reekbrug

Jekerkwartier

Brug is gelegen nabij Bastion De Reek

• Regenboogschotel

Amby

"Een kenmerkend hol/bol of schotelvormig muntje van zilver met wat goud en koper, dat geslagen werd door de oorspronkelijke bewoners van de streek langs de Rijn ten noordoosten van Mainz en dat als een soort gidsfossiel fungeert voor de Keltische bewoners van onze streken ten tijde van de veroveringstochten door Caesar. Aan de ene kant is vaak een triskelion of driebeen afgebeeld en aan de andere kant een aantal rondjes. Het muntje, heeft een middellijn van circa 16 tot 20 mm. 

De naam is voortgekomen uit het idee, dat deze munten ontstonden op de plek waar de regenboog de grond raakt."

• Regentesselaan

Scharn

Genoemd ter herinnering aan de periode 1890-1898, waarin Prinses Emma regentes van het Nederlandse Koninkrijk was.

• Regentesselaan

Scharn

Zie buurt 45 Scharn.

• Regia

Brusselsepoort

Zie Via Regia

• Regia

Brusselsepoort

Zie Via Regia

• Regia

Malberg

Zie Via Regia

• Regia

Dousberg-Hazendans

Zie Via Regia

• Reinaartsingel

Malpertuis

Reinaart is de vos en hoofdpersoon van het dierenepos, die om zijn vele misdaden tot de strop veroordeeld wordt maar door zijn listen en misleidingen daaraan weet te ontkomen.

• Reinaartsingel

Malberg

Zie buurt 24 Malpertuis.

• Reindersstraat

Brusselsepoort

Zie Vic Reindersstraat

• Reinier Langhalsstraat

Scharn

Reinier, bijgenaamd Langhals, (+915) was graaf van de Haspengouw en Henegouwen, leenman van Zwentibold en vader van Giselbert.

• Rekemstraat

Dousberg-Hazendans

Rekem maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Lanaken.

• Rekoutweg

Randwyck

Oude kadastrale benaming

• Remalunet

Wyck

Rema is een door Alfred Regout (1858-1935) in 1888 opgerichte vloertegelfabriek, die na 1945 werd overgenomen door de Mosa.

• Rembrandtstraat

Amby

Rembrandt Harmensz van Rijn (1606-1669) was kunstschilder, tekenaar en graficus.Tot  zijn bekendste werken behoort o.a. de Nachtwacht, te zien het Rijksmuseum te Amsterdam. De straat was vóór de herindeling naar President Kennedy genoemd.

• Remisepavé

Statenkwartier

Jarenlang is in dit gebied de remise geweest van de vroegere Stadsbus, het openbaar vervoerbedrijf van de gemeente Maastricht.

• Remushof

Daalhof

Remus is de tweelingbroer van Romulus, die volgens de legende de stichters van Rome zijn.

• René van Chalonlaan

Scharn

René van Chalon (1519-1544) was graaf van Nassau en Vianden. Vanaf 1530 was hij Prins van Oranje. De Nederlandse wapenspreuk "je maintiendrai" is afkomstig van zijn familiedevies.

• Renier Nafzgerstraat

Heugemerveld

Renier Nafzger (1883-1944), geboren in Maastricht, was o.m. een van de samenstellers van het programa voor sociaal-economische hervormingen in 1918 en wethouder van sociale zaken van 1919-1923.

• Rerum Novarum

Statenkwartier

Rerum Novarum (over nieuwe dingen) is een in 1891 door Paus Leo XIII geschreven encycliek (een pauselijk document van leerstellige aard), die zich bezig houdt met de situatie van de arbeidersklasse en formuleert in de vorm van een aantal uitgangspunten de sociale leer van de Romms-katholieke kerk. De uitgangspunten van deze encycliek waren een rechtvaarddig loon, het recht op eigendom een solidariteit met de zwakkeren. Een van de instrumenten was de vorming van vakbonden. Met deze encycliek heeft de toenmalige Paus de kerk het industriële tijdperk binnengeleid.

• Resedastraat

Mariaberg

Reseda (Resedaceae). Een plantengeslacht met 60 soorten een- en tweejarige kruidachtige planten. Deze planten worden gekweekt om de zoete geuren van de bloemen, die bijen aantrekken.

• Reyckenborg

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Op reyckendeel.

• Reyershaag

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Op de Reyersdelle.

• Rhapsodiestraat

Caberg

Rhapsodie is een instrumentale fantasie waarin volksmelodieën, bekende composities of nationale volksliederen zijn verwerkt.

• Richie Backfireplein

Boschstraatkwartier

"Richie Backfire (Richard Bruinen), 12 juli 1972 - 20 maart 1999.                        Richard Bruinen was de drummer van de Maastrichtse band Backfire, een van de grootste en beste hardcore bands ter wereld die grote internationale bekendheid kende, zowel in Europa als in de Verenigde Staten. In de hardcore scene heeft deze band een vergelijkbare status als Metallica in de metal-muziek. Twee decennia geleden was Maastricht wereldwijd een van de toonaangevende broedplaatsen van de hardcore punk, en Richard Bruinen was daarvan de grote aanjager. Na zijn overlijden is er veel aandacht voor Richard Bruinen geweest. BNN zond in 2001 een documentaire over hem uit en ook de landelijke schrijvende pers besteedde veel aandacht aan hem. Op  25 maart 2019 was er een memorial in de Muziekgieterij voor hem. "

• Ridder van Heerstraat

Heer

Deze titel is in de geschiedenis van Heer door een aantal belangrijke personen gedragen.

• Riddergaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : die Riddergart.

• Ridderstraat

Jekerkwartier

De straat dankt haar naam zeer waarschijnlijk aan een huis met een gevelsteen waarop een ridder was afgebeeld.

• Riemdonk

Oud-Caberg

Riem is een pak van 500 vel papier.

• Rijkhovenstraat

Dousberg-Hazendans

Rijkhoven maakt sinds 1977 deel uit van de gemeente Bilzen.

• Rijksweg

Heer

Deze straat heette vóór 1948 officieel Dorpsstraat, maar het gedeelte ten Zuiden van het kruispunt Kruisstraat-Veldstraat werd in de volksmond Molenweg genoemd. Op 14 april 1948 besluit de Raad van Heer deze naam in te voeren. Omdat er in de buurt verschillende wegen met een sterk gelijkende naam liggen, wordt de naam gewijzigd in Rijksweg omdat hij deel uitmaakt van Rijksweg nr. 75

• Rijksweg

de Heeg

Zie buurt 62 Heer.

• Rijksweg

Vroendaal

Zie buurt 62 Heer.

• Rijproost

Heer

De Rijproost was vóór 1794 de functionaris van het St. Servaaskapittel, die de rechten van dit Kapittel in de schepenbank Heer moest handhaven.

• Riksingenstraat

Dousberg-Hazendans

Riksingen maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Tongeren.

• Rimburglaan

Nazareth

Zie Kasteel Rimburglaan

• Ringovenweg

Mariaberg

De Ringovenweg herinnert aan een alhier gelegen steenbakkerij met een ringvormige steenoven. Deze bestaat uit verschillende compartimenten, waardoor men met minder brandstof een beter soort stenen kan bakken.

• Rivestraat

Wittevrouwenveld

Zie De la Rivestraat.

• Rivierenstraat

Nazareth

Zie Kasteel Rivierenstraat.

• Robert Graaflandlaan

Caberg

Robert Archibald Antonius Joan Graafland (1875-1940), kunstschilder, was leraar aan het Stadstekeninstituut te Maastricht en richtte om het aanwezige talent van jonge mensen uit het arbeidersmilieu te ontwikkelen in 1902 de zondagsschool voor decoratieve kunsten op.

• Robert Schumandomein

Randwyck

Robert Schuman (1886-1963), Frans staatsman, een van de vormgevers van het verenigd Europa en voorzitter van het Europees Parlement.

• Rochusweg

Villapark

Zie Sint Rochusweg

• Rodahof

Daalhof

Roda is de Middeleeuws-Latijnse benaming van de abdij Rolduc.

• Rode Brug

Jekerkwatier

De brug draagt in feite al deze naam.

Roemerstraat

• Pottenberg

Roemer is een rond, groen wijnglas voor Rijnwijn.

• Roerschstraat

Wyckerpoort

Zie Professor Roerschstraat

• Roffaarthoeve

Amby

Genoemd naar het goed de Roffart in Baarlo, gemeente Maasbree.

• Roggehegge

Amby

Rogge (Secale cereale) is een graansoort met lange halm en langgerekte korrel, die voornamelijk op magere zandgronden wordt verbouwd.

• Rogneursdonk

Oud-Caberg

Rogneur is de beroepsnaam voor de bediener van de schoonsnijmachine (rognoir) in de papierindustrie.

• Romanusweg

Sint Maartenspoort

Zie Franciscus Romanusweg

• Romeinsebaan

Daalhof

Overgeleverde benaming, die herinnert aan de vroegere Romeinse heerbaan Maastricht- Tongeren.

• Romerodomein

Randwyck

Oscar Arnulfo Romero (1917-1980) was aartsbisschop van San Salvador en linkse voorvechter van de armen. Hij werd in 1980 door rechtse krachten bij het lezen van een mis vermoord.

• Romulushof

Daalhof

Romulus is de tweelingbroer van Remus, die volgens de legende de stichters van Rome zouden zijn.

• Rondeel

Bosscherveld

Zie Het Rondeel

• Rondostraat

Caberg

Een liedvorm, waain de coupletten door een refrein afgewisseld worden.

• Röntgenpad

Brusselsepoort

Willem Röntgen (1845 - 1923) is de ontdekker van de naar hem genoemde straling, die op grote schaal in de geneeskunde en techniek wordt toegepast.

• Röntgenstraat

Brusselsepoort

Wilhelm Röntgen (1845-1923) is de ontdekker van de naar hem genoemde straling, die op grote schaal in de geneeskunde en techniek toegepast wordt.

• Roosenstraat

Wittevrouwenveld

Zie Schepen Roosenstraat

• Roosenstraat

Borgharen

Zie Baron de Roosenstraat

• Rooseveltlaan

Wyckerpoort

Zie President Rooseveltlaan

• Rooseveltlaan

Wittevrouwenveld

Zie President Rooseveltlaan

• Roosnobelruwe

Malberg

Een roosnobel (rozennobel) is een oude Engelse gouden munt (ca. 1350)  ter waarde van tien schillingen met op beide zijden een roos afgebeeld.

• Rooth

Itteren

Zie Op het Rooth

• Rosabeemd

Heugem

Rosa is de Latijnse naam voor roos. Zie toelichting bij buurt 21 Mariaberg :Rozenstraat.

• Roserije

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Op't Holk (of) de Roserije, of : Roosecuyl dictus (genaamd) Roserie.

• Rosmeerpad

Dousberg-Hazendans

Rosmeerstraat maakt sinds 1977 deel uit van de Belgische gemeente Bilzen.

• Rosmolen

Randwyck

Door paarden aangedreven molen.

• Rosseelstraat

Malpertuis

Rosseel is een eekhoorn en klager tegen de vos.

• Rossumplein

Heugemerveld

Zie Kardinaal van Rossumplein

• Rossumstraat

Heugemerveld

Zie kardinaal van Rossumstraat

• Rossweg

Malberg

Oude kadastrale benaming

• Rothemerweg

Amby

Oude weg naar het gehucht Rothem (gem. Meerssen).

• Roumenplein

Heugemerveld

Zie Aalmoezenier Roumenplein

• Roumenstraat

Heugemerveld

Zie Aalmoezenier Roumenstraat

• Rozenstraat

Mariaberg

Roos (Rosaceae). Rozen komen in het wild alleen voor op het noordelijk halfrond in gebieden met een gematigd klimaat. In de loop der eeuwen ontwikkelden zich talrijke struikvormige  en rankige soorten, die zich aanpasten aan de heersende temperaturen en de bodemgesteldheid. De botanici van deze tijd kennen ongeveer 250 verschillende soorten en talrijke daartoe behorende natuurlijke varieteiten. Vroeger werden rozen bovendien gekweekt voor medicinale doeleinden.

• Rubbenweg

Malberg

Oude kadastrale benaming

• Ruiterij

Wyck

Aan het eind van de 18e eeuw lag hier een gebouw waarin cavalerie (militairen te paard) werd gehuisvest.

• Ruiterpad

Biesland

Zie Witte Ruiterpad.

• Ruiterpad

Biesland

Zie Zwarte Ruiterpad.

• Ruttensingel

Mariaberg

Deze singel is genoemd naar drie priesters Rutten : Ludovicus Hubertus Rutten (1809-1891), stichter van de Congregatie van de Broeders van de Beyart, Franciscus Xaverius Rutten (1822-1893), deken van St. Servaas,  en Martin Rutten (1858-1920), kapelaan van St. Servaas en kunstkenner.

• Ruysstraat

Heugemerveld

Zie Jonkheer Ruysstraat.

• Ruyterstraat

Itteren

De herkomst van deze naam is onbekend maar verwijst misschien naar een kampement van ruiterij tijdens één van de vele belegeringen van Maastricht.

• Ryckholtplein

Nazareth

Zie kasteel Ryckholtplein

• Sadatdomein

Randwyck

Anwar Sadat (1918-1981) Egyptisch president en het eerste staatshoofd in de Arabische wereld, dat vrede met Israel zocht. Hij werd door fundamentalisten  vermoord in 1981.

• Saksenstraat

Wittevrouwenveld

De Saksen waren een Germaanse stam, die zich in de 3e eeuw na Christus in Oost-Nederland en aangrenzend Duits gebied vestigden. Zij drongen met de Franken in de 5e eeuw het Romeinse Rijk binnen. Samen met de Angelen uit Noord-Duitsland trokken delen naar Britannia. In de 8e eeuw onderwierp Karel de Grote hun hele Duitse stamgebied en begon hun kerstening.

Salamancalaan

Randwyck

De universiteit is in 1218 gesticht door Koning Alfons IX van Léon en is de oudste universiteit van Spanje en een van de oudste in Europa.

• Salamancalaan

Randwyck

zie bovenstaand

• Salernolaan

Randwyck

Salerno is een universiteitsstad in Italie, die reeds in de 11e eeuw een medische faculteit kende.

• Salinecour

City

Op het in de nabijheid gelegen Herdenkingsplein was tot 1957 de zoutziederij van de familie Marres gevestigd. De zoutziederij werd in 1876 door Joseph Marres gekocht van de weduwe Stregnart-Marres-Tack. In 1911 gaat na de dood van Joseph marres de leding van het bedrijf over op diens zonen, die in 1942 overlijden, waarna de directie vervolgens overgaat op de schoonzoon Rein Severstern, die de leiding van het bedrijf combineert met het bestuur van zijn brandwijnfabriek in het Gelderse Dieren. Saline is het Franse woord voor zout.

• Salinecour

City

• Salvador Allendedomein

Randwyck

Salvador Allende (1908-1973), eerste democratisch gekozen president van Chili, omgekomen tijdens een staatsgreep van reactionaire krachten tegen zijn bewind.

• Salviabeemd

Heugem

Salvia (Labiatae). Een geslacht met 700 soorten winterharde en niet winterharde eenjarige overblijvende en voor het merendeel groenblijvende halfheesters. Deze plantensoort is onderverdeeld in  eenjarige en overblijvende planten. De bloemen zijn buisvormig en tweelippig; de bovenste lip heeft de vorm van een kap. De planten staan in eindstandige trossen. Van een enkele soort wordt het aromatisch blad gebruikt als keukenkruid.

• Samariastraat

Limmel

Het middelste district van Palestina.

• Sancerrelaan

Campagne

Sancerre is een wijngebied aan de Boven-Loire dat voornamelijk witte wijnen produceert uit de sauvignon-blanc druif.

• Sandersweg

Belvedere

Deze naam zou afkomstig zijn van de Sandersbrug, een ophaalbrug over de Zuid-Willemsvaart.De naam van de brug verwijst mogelijk naar een eigennaam.

• Sandersweg

Bosscherveld

Zie buurt 33 Belvedere.

• Sandersweg oost en west

Belvédère

zie buurt 33 Belvédè 

• Sappeursweg

Bosscherveld

Sappeurs zijn soldaten die sappen aanleggen. Een sappe is een loopgraaf of een onderaardse gang naar een vesting.

• Sareptaplein

Limmel

Een stad aan de Middellandse Zee waar de profeet Elias verbleef en iemand tot leven wekte.

• Sareptastraat

Limmel

Idem.

• Saturnushof

Daalhof

Saturnus (Grieks: Kronos) is de oude hoofdgod van de Griekse en Romeinse religie, uit wie alle andere goden zijn voortgekomen.

• Sauterneslaan

Campagne

Sauternes is een Appellation in het zuiden van de Bordelais, gespecialiseerd in zoete witte wijnen.

• Savelsbosch

Vroendaal

Een hellingbos ten zuidoosten van Maastricht tussen Gronsveld en Eckelrade. Zavel is een grondsoort en bestaat uit klei met een hoog percentage zand.

• Savelstraat

Belvedere

Zavel is een grondsoort bestaande uit klei vermengd met zand, vermoedelijk werd dit hier vroeger gewonnen.

• Schaandertweg

Scharn

Zie Schandert

• Schaapbroekpad

Randwyck

Verbindingspad tussen de Schaapbroekweg en de Hoge Weerd.

• Schaapbroekpad

Randwyck

• Schaapbroekweg

Randwyck

Oude kadastrale benaming voor een laaggelegen weidegebied waar waarschijnlijk schapen gehoed werden.

• Schaelsbergerbosch

Vroendaal

Een hellingbos in de gemeente Valkenburg aan de Geul.

• Schaepkensstraat

Sint Maartenspoort

Zie Theodoor Schaepkensstraat

• Schaepmanstraat

Wittevrouwenveld

Zie Dr Schaepmanstraat

• Schaepmanstraat

Wittevrouwenveld

Zie Dr Schaepmanstraat

• Schaikweg

Zie van Schaikweg

• Schaliedekkersdreef

Belfort

Een schalie is een daklei. Schaliedekkers zijn dakdekkers. Zij behoorden in het Middeleeuwse Maastricht tot het metselaarsambacht.

• Schalmeistraat

Caberg

Algemene benaming van een konisch blaasinstrument met dubbel riet uit India, het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Door zijn eenvoudige bouw moeilijker bespeelbaar dan bijvoorbeeld de verwante hobo en fagot.

• Schaloenstraat

Nazareth

Zie Kasteel Schaloenstraat

• Schandert

Scharn

Vermoedelijk een oude plaatselijke benaming.

• Scharnertunnel

Wyck

De tunnel is de verbinding tussen de beide stadsdelen.

• Scharnertunnel

Wyckerpoort

zie buurt 6 Wyck

• Scharnerweg 

Wyckerpoort

Zie buurt 42 Wittevrouwenveld.

• Scharnerweg 

Wittevrouwenveld

De oude naam voor de weg van Wyck naar Scharn.

• Scharnerweg 

Scharn

Zie buurt 42 Wittevrouwenveld.

• Scharnlaan

Scharn

Zie Adelbert van Scharnlaan

• Scharnlaan 

Scharn

Zie Adelbert van Scharnlaan

• Schellegaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Schellenkempke

• Schellingruwe

Malberg

Vanaf de 13e eeuw werden in West-Europa schellingen geslagen. In de Nederlanden waren deze schellingen zes stuivers waard en droegen zij namen van de afbeeldingen, zoals arend-, pauw- en rozenschelling.

• Schepelruwe

Malberg

Een schepel is een grote, platte schop om graan of aardappelen mee te scheppen. Deze kreeg de betekenis van een inhoudsmaat voor droge waren, thans overeenkomende met een tiende hectoliter.

• Schepen Bemelmansstraat

Wittevrouwenveld

Joannes Jacobus Sebastianus Bemelmans (1781-1859) was van 1819-1821 en van 1829-1855 lid van de gemeenteraad en van 1851-1854  wethouder van Maastricht.

• Schepen de Wicstraat

Heer

Gerardus de Wic is de oudst bekende schepen van Heer. Hij werd benoemd door het kapittel van Sint Servaas in 1255.

• Schepen Engelenstraat

Wittevrouwenveld

Joannes Christianus Wilhelmus Aloisius Engelen (1785-1843) was van 1823-1843 raadslid en van 1833-1843 schepen van Maastricht.

• Schepen Helgersstraat

Wittevrouwenveld

Wilhelmus Josephus Helgers (1778-1856) was van 1835 tot 1851 lid van de gemeenteraad en van 1850-1851 schepen van Maastricht.

• Schepen Kerensstraat

Heer

Tilmannus Xaverius Kerens was gedurende het Ancien Régime de laatste schepen van de schepenbank Heer, benoemd in 1794. In datzelfde jaar zorgde de Franse Revolutie voor een blijvende verandering van staats- en bestuursvorm.

• Schepen Pichotstraat

Wittevrouwenveld

Ephraim Daniel Pichot (1753-1847) was van 1815-1844 lid van de gemeenteraad en van 1815-1835 schepen van Maastricht.

• Schepen Roosenstraat

Wittevrouwenveld

Eugenius Victor  Roosen (1773-1833) was van 1815-1819 en van 1822-1850 lid van de gemeenteraad en van 1843-1850 schepen van Maastricht.

• Schepen van Meerbeekestraat

Wittevrouwenveld

Joannes Lambertus van Meerbeeke (1785-1850) was van 1822-1848 lid van de gemeenteraad en van 1835-1848 schepen van Maastricht

• Schepen van Panhuysstraat

Wittevrouwenveld

Frans van Panhuys ( ca.1778-1848) was van 1822-1848 lid van de gemeenteraad en van 1815-1848 schepen van Maastricht.

• Schepenenpad

Wittevrouwenveld

"SCHEPENEN Het nabijgelegen karakteristieke plein draagt de naam: Schepenenplein. Oorspronkelijk waren de schepenen de aangewezen of gekozen bestuurders en rechters in een middeleeuwse stad. Vaak werden schout en schepenen tezamen genoemd. De schout was de lokale ambtenaar die belast was met gerechtelijke taken, maar vooral met het handhaven van de openbare orde. De term, schepen, in het meervoud schepenen, is in feite dus een oude benaming voor een openbaar bestuurder op lokaal niveau; nu wordt die functie vervuld door een wethouder. Die naam schepen werd in het Ancien Regime (voor de komst van de Fransen in 1795) gebruikt ter aanduiding van lokale bestuurders. Vroeger werd deze benaming in heel Nederland gebruikt. Nu wordt de term ‘schepen’ alleen nog in Vlaanderen gebruikt. Bestuurders in Belgische gemeenten heten nog steeds schepenen. De functie van wethouder bestaat in ons land sinds de oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden in 1813. In deze wijk liggen de volgende straten die naar schepenen zijn vernoemd:

• Schepenenplein
• Schepen Bemelmansstraat
• Schepen Engelenstraat
• Schepen Helgersstraat
• Schepen Pichotstraat
• Schepen Roosenstraat
• Schepen van Meerbeekestraat
• Schepen van Panhuysstraat"
• Schepenenplein

Wittevrouwenveld

Schepen is de oude naam voor wethouder, welke titel door de gemeentewet 1851 werd ingevoerd.

• Scheynersgaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Op Scheynersberg.

• Schildersplein

Sint Maartenspoort

Ter herinnering aan de Maastrichtse schilderkunst door de eeuwen heen.

• Schildruwe

Malberg

Een schild is o.m. een verdedigingswapen en een oude benaming van munten waarop een heraldisch schild was afgebeeld.

• Schippersdreef

Belfort

Het schippersambacht was in de Middeleeuwen een van de ambachten in Maastricht.

• Schoenerweg

Beatrixhaven

Schoener is een snelvarend, langsscheepsgetuigd zeilschip  van Amerikaanse oorsprong. Bij tweemasters is de achterste mast het hoogst en bij driemasters meestal de middelste en kon met een kleinere bemanning gevaren worden dan de oude, dwarsgetuigde schepen. Het is in de 18e eeuw ontwikkeld en tot in de 20e eeuw wereldwijd gebruikt.

• Schoenmaeckersstraat

Amby

Zie Helene Schoenmaeckersstraat

• Scholsstraat

Wyckerpoort

Zie Professor Scholsstraat

• Schoolstraat

Borgharen

In deze straat ligt de dorpsschool. 

• Schorsmolen

Randwyck

Molen voor het malen van gedroogde eikenschors ten behoeve van de leerlooierij.

• Schorsmolen

Randwyck

Een schorsmolen is een maalinstallatie, waar eikenschors wordt vermalen tot looimeel (run) om er looizuur uit te onttrekken. Zulk looizuur werd vroeger gebruikt door de leerlooiers van het Jekerkwartier.

• Schout Stasstraat

Heer

Joannes Henricus Stas (ca.1759-1807) was de laatste schout van Heer, benoemd in december 1794 door de deken en het kapittel van Sint Servaas. Inmiddels hadden de Fransen in november 1794 Maastricht veroverd en was de Franse Tijd begonnen. Het oude bestuur bleef waarschijnlijk tot 1796 in functie.

• Schoutruwe

Malberg

Een schout was een bestuurs- en rechterlijk ambtenaar, die de Heer vertegenwoordigde. De heren van Maastricht waren de Prins-bisschop van Luik en de Hertog van Brabant, na 1632 de Staten-Generaal.

• Schovenlaan

Amby

Een  wijze om de afgesneden korenaren op het veld rechtop te drogen te zetten.

• Schrijnenstraat

Heugemerveld

Zie Monseigneur Schrijnenstraat

• Schuerlaan

Caberg

Zie Theo van der Schuerlaan

• Schumandomein

Randwyck

Zie Robert Schumandomein

• Schutkolk-parallelweg

Borgharen

Weg in het sluizencomplex

• Schutkolkweg

Borgharen

Schutkolk is de ruimte tussen twee sluisdeuren.

• Schuttendaal

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Schuttenbergh. Het woord schutten betekent hier het schutten van vee, d.w.z. het vee houden binnen een omheining.

• Schutterijweg

Sint Pieter

De Schutterijweg kreeg deze naam vanwege de nabijheid van schietbanen die waren aangelegd voor de Burgerwacht van Maastricht. De Burgerwacht was in zekere zin een voortzetting van de dienstdoende schutterij die van 1815 met onderbrekingen tot 1906 bestond.

• Schutterijweg

Villapark

Zie buurt 15 Siunt Pieter.

• Schwartzenbergstraat

Wittevrouwenveld

Melchior van Schwartzenberg leidde, met behulp van ingenieur Tapijn, in 1579 de verdediging van Maastricht tegen de Spanjaarden o.l.v. Parma. Hij sneuvelde tijdens de bestorming vande Brusselse Poort.

• Sebastianenweg

Villapark

Deze naam is gekozen omdat hier het oefenterrein van de Koninklijke Societeit van Handboogschutters Sint Sebastiaan, het oudste schuttersgilde van Maastricht en een der oudste van Nederland, heeft gelegen.

• Secretaris van Berghestraat

Heer

Johan van Berghe was griffier van de schepenbank Heer  (1528-1541) en notaris te Maastricht.

• Secretaris Waberstraat

Scharn

Michael Joannes Waber (1896-1973) was van 1926 tot 1961 gemeentesecretaris van de voormalige gemeente Heer en heeft in deze functie een groot aandeel gehad in de snelle na-oorlogse groei en ontwikkeling van deze gemeente.

• Secretaris Wijnandsstraat

Scharn

Hubertus Jacobus Gerardus Wijnands (1922--) trad in 1939 in dienst van de gemeente Heer en was er van 1961-1970 gemeentesecretaris. Hierna vervulde hij de functie van burgemeester van Eijsden.

• Selysstraat

Borgharen

Zie Baron de Selysstraat

• Semarangweg

Mariaberg

Een stad op het eiland Java in de Indonesische archipel

• Semarangweg

Mariaberg

• Senecalstraat

Wyckerpoort

Zie Overste Senecalstraat

• Septemberstraat

Scharn

Zie 13 septemberstraat

• Seringenstraat

Mariaberg

Sering (Syringa Oleaceae). De sering is een geslacht met 30 soorten winterharde, bladverliezende heesters en boompjes, zeer geliefd om de meestal welriekende bloemen, die laat in het voorjaar verschijnen.

• Serpentilunet

Wyck

Guillaume Serpenti (1906-1982) was naast zijn functie als hoofd van de decoratie-afdeling bij 'de Sphinx' ook kunstschilder.

• Servaasbolwerk

Kommelkwartier

Zie Sint Servaasbolwerk

• Servaasbrug

Wyck

Zie Sint Servaasbrug

• Servaasklooster

Binnenstad

Zie Sint Servaasklooster

• Servaasklooster

Kommelwartier

Zie Sint Servaasklooster

• Servaaspoterne

Kommelkwartie

De Servaaspoterne lag iets ten noorden van de toren Merkat, ongeveer op de plek van de nu nog geprojecteerde straat. Volgens een oude legende heeft St. Servaas zelf nog door deze poterne gewandeld toen hij met zijn relieken uit Tongeren kwam. Waarschijnlijk in 1672 werd de Servaaspoterne dichtgemetseld. Het Nederlandse garnizoen was bang dat Lodewijk XIV de stad zou belegeren en dat de poterne een zwakke plek in de verdediging zou kunnen zijn. Overigens heeft dat niet veel geholpen, want Maastricht werd in 1673 in amper 13 dagen tijd ingenomen! Tijdens dit beleg stierf de graaf d’Artagnan. De naam Servaaspoterne sluit daarnaast qua thema aan bij de straten in de directe omgeving, die eveneens zijn benoemd naar de vestingwerken waarop ze zijn gebouwd.

• Servatiusweg

Heer

• Zie Sint Servatiusweg

Severenplein

Amby

De naam is ontleend aan de oude plaatselijke benamingen Severenveld en Severensteeg.

• Severenstraat

Amby

Idem.

• Severinweg

Mariaberg

Zie Andre Severinweg.

• Sibematunnel

Scharn

Genoemd naar de vroeger hier nabij gelegen zuivelfabriek met die naam. De schoorsteen, die niet gesloopt is, houdt de herinnering hieraan levend. Zie ook de toelichting Sibemaweg.

• Sibematunnel

Wyckerpoort

Zie buurt 45 Scharn.

• Sibemaweg

Scharn

Genoemd naar de vroeger hier gelegen zuivelfabriek met die naam. De schoorsteen, die niet gesloopt is, houdt de herinnering hieraan levend.

• Sibemaweg

Wyckerpoort

Zie buurt 45 Scharn.

• Sikkelhegge

Amby

Snijmes in de vorm van een halve maan en een kort handvat.

• Sileneweerd

Heugem

Silene (Caryophyllaceae). Een plantengeslacht met 500 soorten een, twee en overblijvende kruidachtige planten en enkele halfheesters. De bloemen hebben buisvormige of bolle kelken en vlak uitgespreide, ingesneden kroonbladeren. Ze bloeien in overvloed van het late voorjaar tot het eind van de zomer.

• Silexstraat

Pottenberg

Silex, vuursteen of kiezelzuuranhydride wordt als grondstof voor glazuur gebruikt.

• Sillebergvoetpad

Bosscherveld

Genoemd naar de daar gelegen hoeve Silleberg.

• Sillebergweg

Belvedere

Zie Sillebergvoetpad, buurt 31 Bosscherveld.

• Sillebergweg

Bosscherveld

Zie buurt 33 Belvedere.

• Silvanushof

Daalhof

Silvanus is een Latijnse bos- en veldgodgod.

• Simpsonstraat

Wyckerpoort

Zie Generaal Simpsonstraat

• Sint Amandusstraat

Villapark

Amandus (ca.584-675 of 676) was een uit Aquitanië afkomstige rondreizende bisschop. Hij was van 646-649 bisschop van Maastricht.

• Sint Amorsplein

Binnenstad

Sint Amor verbleef in de 9e eeuw in Maastricht. Nabij dit pleintje stond tot de tweede helft van de 17e eeuw een naar hem genoemde kapel. Daarna werd hier een groentemarkt (Moesmarkt) gehouden en in 1911 werd dit pleintje opnieuw Sint Amorsplein genoemd.

• Sint Andreasweg

Villapark

De Sint Andreasweg is genoemd naar een in de Middeleeuwen in Sint Pieter gelegen kapel, toegewijd aan de H. Andreas. De kapel wordt het laatst vermeld in 1431.

• Sint Annadal

Brusselsepoort

Dit plein is genoemd naar het tot 1 januari 1986 aldaar gelegen ziekenhuis Sint Annadal. In 1994 is het gebouw in gebruik genomen als Paleis van Justitie . Sint Annadal was oorspronkelijk de naam van het in 1441 gestichte klooster in de Kapoenstraat. Dal betekent plaats van rust en vrede.

• Sint Annalaan

Brusselsepoort

Vernoemd naar de patroonheilige van St. Annadal.

• Sint Annalaan

Mariaberg

Zie buurt 20 Brusselsepoort.

• Sint Antoniuslaan

Sint Maartenspoort

Het Antonietenklooster lag in de nabijheid van het Bassin. Een bezit van het klooster was de griend aan de kant van Wyck op het voormalige Sint Antoniuseiland. Om deze reden komt de naam van deze laan in Wyck voor.

• Sint Bernardusstraat

Jekerkwartier

De Sint Bernardusstraat is genoemd naar Bernardus van Clairvaux (1091-1153), hervormer van de Cistercienser orde, die in 1145-1146 op het Onze-Lieve-Vrouweplein de tweede  kruistocht predikte. Deze straat heette tevoren Helstraat.

• Sint Catharinastraat

Statenkwartier

De Sint Catharinastraat dankt haar naam aan de voormalige Sint Catharinakapel die hier tot 1863 in de nabijheid lag. Het straatje ontstond na een doorbraak in 1898 van de Boschstraat naar de Batterijstraat

• Sint Christoffelplein

Caberg

Aan dit plein lag de inmiddels gesloopte Sint Christoffelkerk die bij de bouw van de wijk Caberg door de architect als het centrum van de wijk bedoeld was.

• Sint Cornelisstraat

Borgharen

Al eeuwenlang bestaat er een bedevaart naar Borgharen met de naam Haardergaank ter ere van Sint Cornelis. Hij was paus (251-252) en martelaar. Zijn voorspraak wordt ingeroepen tegen stuipen en zenuwen. Vanwege zijn populariteit werd hij in 1979 tot patroon van de kerk uitgeroepen.

• Sint Gerarduspad

Wyckerpoort

Deze naam is oorspronkelijk gegeven door de gemeenteraad van Heer, omdat de inwoners van Wyck en Maastricht deze weg gebruikten als zij ter verering van Sint Gerardus Majella (1726-1755), Italiaans heilige, naar de parochiekerk van Heer gingen.

• Sint Gerardusweg

Wyckerpoort

Zie Sint Gerarduspad.

• Sint Gerlachusweg

Biesland

Gerlachus, overleden in 1170, bracht het grootste deel van zijn leven als kluizenaar te Houthem door.Vanuit Houthem ondernam hij dagelijks een bidweg naar het graf van Sint Servaas.

• Sint Hilariusstraat

Jekerkwartier

De Sint Hilariusstraat is genoemd naar de kapel van de H.Hilarius, waarvan in 1245 voor de eerste keer melding wordt gemaakt. Sinds 1732 staat de Waalse Kerk op de plaats van de kapel.

• Sint Hubertuslaan

Jekerkwartier

Hubertus (vermoedelijk in 727 overleden) was de laatste bisschop van Maastricht. Hij zou omstreeks 720 de bisschopszetel naar Luik overgebracht hebben.

• Sint Hubertuslaan

Villapark

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Sint Hubertuslaan

Jekerdal

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Sint Jacobstraat

Binnenstad

De Sint Jacobstraat heeft haar naam te danken aan het op de hoek van de Bredestraat gelegen gasthuis met kapel van Sint Jacob. De straat werd vanaf de 17e eeuw zo genoemd, nadat de kapel als parochiekerk in gebruik werd genomen.

• Sint Jan Baptistplein

Limmel

Genoemd naar de aan het plein gelegen parochiekerk van het stadsdeel Limmel.

• Sint Josephstraat

Heer

Zo genoemd ter ere van Sint Joseph. Deze straat heette vroeger Mockvoetpad.

• Sint Lambertuslaan

Jekerkwartier

Lambertus (ca 635-706)  was bisschop van Maastricht. Hij werd er na zijn dood begraven en vervolgens werden zijn stoffelijke resten overgebracht naar Luik

• Sint Lambertuslaan

Villapark

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Sint Lucassingel

Brusselsepoort

De H. Lucas was evangelist en beoefenaar van de geneeskunde. Zijn evangelie bezat grote letterkundige waarde. Aan hem wordt het oerportret - Archeiropoietes - van Maria toegeschreven.  Hij is de patroonheilge van de schilders.

• Sint Maartenslaan

Sint Maartenspoort

De Sint Maartenslaan is genoemd naar de voormalige Sint Maartenspoort en de St. Martinuskerk. Sint Maarten (ca 316-397) was o.m. bisschop van Tours.

• Sint Maartenspassage

Wyckerpoort

De voorgestelde naam is afgeleid van het aan de Noormannensingel gelegen Sint Maartenscollege.

• Sint Maartenspassage

Wyckerpoort

• Sint Maartenspoort

Sint Maartenspoort

Oude stadspoort, vernoemd naar St. Maarten of St. Martinus.

• Sint Martinusstraat

Borgharen

Sint Martinus was de vroegere patroonheilige van de parochie Borgharen. In 1979 werd Sint Cornelis als nieuwe patroon aangewezen vanwege de betekenis van de reeds lang bestaande 'Haardergaank' ter ere van Sint Cornelis.

• Sint Maternusstraat

Villapark

Maternus leefde in de derde en vierde eeuw en was bisschop van Keulen. Hij zou ook de eerste van de tien bisschoppen van Tongeren zijn geweest met Sint Servaas als laatste, maar daar zijn geen bewijzen voor.

• Sint Michaelshofke

Heugem

Genoemd naar St. Michael, de patroon van de aan deze weg gelegen kerk van Heugem. De aartsengel Michael is de aanvoerder van de engelen in de strijd tegen Satan. 

• Sint Michaelsweg

Heugem

Bij besluit van 15 maart 1920 genoemd naar St. Michael, de patroon van de aan deze weg gelegen kerk van Heugem. De aartsengel Michael is de aanvoerder van de engelen in de strijd tegen Satan. Vóór de annexatie door Maastricht in 1920 heette deze weg Maasweg en daarna Vredesweg. Bij besluit van 12 mei 1970  is de omschrijving bijgesteld.

• Sint Monulphusweg

Villapark

Monulphus (tweede helft van de 6e eeuw), bisschop van Maastricht, bouwde de eerste grafkerk ter ere van Sint Servaas. 

• Sint Nicolaasstraat

Kommelkwartier

Vernoemd naar de stadspoort, die vroeger gelegen was aan de zuidzijde van de straat en die St. Servaaspoort genoemd werd maar volgens Heylerhoff ook wel Sint Nicolaaspoort genoemd werd.

• Sint Odastraat

Brusselsepoort

Oda (omstreeks 726 overleden) was de dochter van een Schotse koning. Zij trok naar Luik waar zij onder aanroeping van Lambertus zou zijn genezen van haar blindheid.

• Sint Odastraat

Frontenkwartier

Zie buurt 20 Brusselsepoort.

• Sint Petrus Banden Plein

Heer

Zie Plein Sint Petrus Banden

• Sint Pieterskade

Jekerkwartier

Deze straat vormde oorspronkelijk  een kade langs het kanaal naar Luik en loopt in de richting van het oorspronkelijk zelfstandige  dorp Sint Pieter.

• Sint Pieterskade

Villapark

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Sint Pietersluisweg

Villapark

Deze weg liep vroeger langs de sluis van Sint Pieter.

• Sint Pieterstraat

Jekerkwartier

Deze straat leidt naar het stadsdeel Sint Pieter. Ter hoogte van de brug over de Jeker lag vroeger de Sint Pieterspoort. De naam dateert uit de 17e eeuw. 

• Sint Rochusweg

villapark

Weg naar de St. Rochuskapel. Midden op het plateau van de Sint-Pietersberg stond eeuwenlang een kapel ter ere van deze heilige. Op initiatief van Pastoor Kribs werd in 1888 een nieuwe Sint Rochuskapel gebouwd. Sint Rochus is de beschermheilige tegen de pest.

• Sint Servaasbolwerk

Kommelkwartier

Aan de kanunniken van Sint Servaas werd in 1579 de verdediging van een toren met de naam Hackenkamer bij de Calvariestraat opgedragen 

• Sint Servaasbrug

Wyck

Tot de jaren dertig van de 20e eeuw sprak men van de Maasbrug. In 1932 werd de brug naar Sint Servaas genoemd, de patroonheilige van de stad. De naam herinnert ook aan het feit, dat het Sint-Servaaskapittel van 1139-1646 eigenaar van deze brug c.q. zijn voorganger was

• Sint Servaasbrug

zie buurt 6 Wyck

• Sint Servaasklooster

Binnenstad

Een claustrum (klooster) is het immuniteitsgebied van een kapittel waar de wereldlijke overheid geen zeggenschap had. De Sint-Servaaskerk was tot eind 18e eeuw een kapittelkerk. Op het Sint-Servaasklooster zelf staan panden die in opdracht van kanuniken waren gebouwd.

• Sint Servaasklooster

Kommelkwartier

Zie buurt 0 City.

• Sint Servatiusweg

Heer

In 1934 herdacht men dat het 1550 jaar geleden was dat Sint Servaas in 384 overleed.

• Sint Teunisgang

Boschstraatkwartier

Sint Teunis is Maastrichts voor Sint Antonius.  De naamgeving verwijst naar het tot eind 18e eeuw aldaar gelegen Antonietenklooster.

• Sint Teunisstraat

Boschstraatkwartier

Idem.

• Sint Theresiaplein

Biesland

Genoemd naar de gelijknamige parochiekerk.

• Sint Walburgapad

Amby

Walburgis of Walburga (ca 710-779) was een Angelsaksische abdis, die op verzoek van haar familielid Bonifacius naar Duitsland en onze streken ging om hem te helpen bij zijn missiewerk. Zie ook buurt 46 Walburg.

• Sint Willibrordusstraat

Villapark

Willibrord (658-739) was sinds 695 aartsbisschop van de Friezen met Utrecht als zetel. Na een onderbreking hernam hij vanaf 719 zijn missiewerk en was ook in deze streken actief.

• Sionsweg

Limmel

Sion is een heuvel in het Heilige Land waarop de burcht van David en de tempel van Jeruzalem lagen.

• Slackegaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : in die Slack.

• Slagmolen

Randwyck

Molen, waarin door middel van op en neergaande stampers zaden geplet werden om er olie uit te winnen.

Slagmolen

Randwyck

Een slagmolen is een hamerslagmolen die gebruikt wordt om raapolie te slaan. De hamers of heien slaan grote wiggen tussen kleine juten zakjes met koolzaad en door de druk wordt de olie uit het zaad gewonnen.

• Slamatstraat

Mariaberg

Een vulkaan op het eiland Java, gelegen in de Indonesische Archipel.

• Slavante

Sint Pieter

Slavante is een verbastering van Observanten, een naam voor een strengere stroming binnen de orde van de Franciscanen, die daar in een oude steengroeve een klooster gebouwd hadden hadden. Zie ook Observantenweg.

• Slavanten/Slavantenvoetpad

Sint Pieter

Zie Slavante

• Sleedoorn

Scharn

Prunus spinosa. Stekelige variëteit van het geslacht bladverliezende heesters en bomen met pruimachtige vruchten.

• Slekweg

de Heeg

Zie Slakweg

• Sleperweg

Beatrixhaven

Sleper of sleepboot is een klein schip ,aangedreven door een stoommachine of dieselmotor, en bestemd om één of meerdere vrachtschepen zonder eigen voortstuwing te trekken.

• Sleuteldaal

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer: Sleutelveld, In den Sleutel.

• Slijpestraat

Wittevrouwenveld

Zie Burgemeester van Slijpestraat

• Slotmakersdreef

Belfort

Slotmakers zijn slotenmakers en behoorden in het Middeleeuwse Maastricht tot het grofsmedenambacht.

• Slotplein

Nazareth

Slot is een andere naam voor een kasteel.

• Sluisdijk

Borgharen

Deze weg ligt op de dijk van het Julianakanaal aan de kant van de rivier de Maas.

Sluisdijk-zijweg

Borgharen

Weg in het sluizencomplex

• Sluizerbank

Wolder

Sluizen was vroeger een bank (dorp) van het Sint-Servaaskapittel. Sinds 1977 maakt Sluizen deel uit van de Belgische gemeente Tongeren.

• Smedenstraat

Binnenstad

Zie Maastrichter Smedenstraat

• Smedenstraat

Wyck

Zie Wycker Smedenstraat

• Smeemaeserweg

Bosscherveld

Zie Oude Smeermaeserweg

• Smissenhaag

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Smissendeel (Keer). Een smisse is een smidse, smederij.

• Smulderssingel

Caberg

Zie Carl Smulderssingel

• Smulderssingel

Bosscherveld

Zie Carl Smulderssingel

• Sneeuwheide

Amby

Sneeuwheide (Erica Carnea). Winterharde soort uit de bergen van Midden- en Zuid-Europa en behoort tot de weinige dopheidesoorten, die op kalkgrond gedijen. Deze vormt een lang uitstekend en dichtvertakt halfstruikje van doorgaans nog geen 30 cm hoog, vrijwel de hele winter en een deel van het voorjaar bloeit hij met kleine kelkvormige paars-rose bloemen met uitstekende donkerder meeldraden.

• Snijder-Kempkenvoetpad

Itteren

Oude kadastrale benaming

• Snippenpad

Boschpoort

Verzamelnaam voor een aantal vogelsoorten met een lange, rechte snavel en tamelijk lange poten. Gejaagd wordt op de Watersnip (Gallinago gallinago) en de Houtsnip (Scolopax rusticola). 

• Soendastraat

Mariaberg

Zeestraat tussen Java en Sumatra in de Indonesische archipel.

• Soerabajaweg

Mariaberg

Havenstad op het eiland Java in de Indonesische archipel.

• Soironstraat

Caberg

Zie Matthias Soironstraat

• Sonnevillelunet

Wyck

Genoemd naar vader Pierre (1861-1921) en de zonen Louis (1887-1959), Jef (1892-1971) en Fons (1903-1963) Sonneville, allen graveurs bij  de Sphinx of Céramique.

• Sorbonnelaan

Randwyck

Robert de Sorbon stichtte omstreeks 1250 de Sorbonne-universiteit in Parijs .

• Sortieweg

Belvedere

Een sortie is een overdekte doorgang door een verdedigingswerk, bedoeld om uitvallen te doen.

• Soudantstraat

Scharn

Zie Monseigneur Soudantstraat

• Sourenstraat

Heugemerveld

Zie Aalmoezenier Sourenstraat.

• Spaaklaan

Randwyck

Zie Paul-Henri Spaaklaan

• Spaakplein

Randwyck

Zie Paul-Henri Spaakplein

• Sparrenhoven

Amby

Spar (Picea Pinaceae). Een geslacht met 50 soorten winterharde groenblijvende kegeldragende bomen, die in de noordelijke gematigde streken bijna overal worden aangetroffen. Het zijn lange en smal kegelvormige bomen, die veelal afhangende takken hebben. De afhangende eivormige kegels hebben buigzame, houtachtige bruine schubben.

• Spartodonk

Oud-Caberg

Sparto of Esparto is een grassoort, die als grondstof in de papierindustrie dient.

Specerijstraat

• Brusselsepoort

Specerijen zijn uitheemse kruiden voornamelijk afkomstig uit het Verre Oosten..

• Speciedonk

Oud-Caberg

Specie is de benaming voor de papierspijs, de gemalen vezelpap, in de papierindustrie.

• Spekstraat

Borgharen

Oude benaming, wellicht afgeleid van de oude term spijker (Latijn: spicarium) voor graanschuur.

• Spekstraterpad

Borgharen

Oude kadastrale benaming

• Sperwerpad

Boschpoort

Sperwer ( Accipiter Nisus). Wijdverspreide inheemse roofvogel te onderscheiden van torenvalk en andere kleine valken door korte afgeronde vleugels.

• Sphinxcour

Statenkwartier

Het pleintje is vernoemd naar de N.V. Koninklijke Sphinx, een aardewerk fabriek die door Petrus Regout in 1834 in Maastricht werd opgericht en een herkenbaar terrein (in de volksmond Sphinxterrein genoemd) is.

• Sphinxlunet

Wyck

Genoemd  naar de aardewerkfabriek die Petrus Regout (1801-1878) in 1836 oprichtte.

• Spilstraat

Binnenstad

De Spilstraat wordt al in 1280 in documenten genoemd. Hier woonden houtdraaiers of spillenmakers, die de spillen maakten voor de wevers.

• Spinetlaan

Caberg

De spinet is een klein klavierinstrument met een tokkelwerking gelijk aan die van een clavecymbel. Voor het eerst werd dit instrument in de 16e eeuw in Italie gebruikt. Het toetsenbord staat schuin op de snaren.

• Spinetplein

Caberg

Idem.

• Spinola

Dousberg-Hazendans

gebruikte Spinola Maastricht als uitvalsbasis om met zijn leger het beleg Aken te breken. Ambrogio Spinola was een beroemd militair strateeg, Hij werd in 1601 door de Spaanse koning Filips III naar de Nederlanden gezonden. Hij werd benoemd tot opperbevelhebber van het leger van de Zuidelijke Nederlanden. Spinola versterkte Maastricht met extra troepen. In augustus 1614

• Spireabeemd

Heugem

Spirea (Spirea Rosaeae). Een geslacht met 100 soorten winterharde, bladverliezende bloeiende struiken met kleine enigszins stervormige bloemen in een platte of pluimvormige bloeiwijze.

• Spoorbrug

Sint Maartenspoort

Spoorbrug, deze naam is ingeburgerd bij de bevolking.

• Spoorbrug

Boschstraatkwartier

zie buurt 5 Sint Maartenspoort

• Spoorbrug

Boschpoort

zie buurt 5 Sint Maartenspoort

• Spoorpad

Frontenkwartier

Spoorpad en spoorpadbrug verwijzen naar de spoorlijn die hier gelegen heeft.

• Spoorpadbrug

Frontenkwartier

zie bovenstaande

• Spoorweglaan

Wyck

Deze weg loopt langs de spoorlijn Maastricht-Luik.

• Sporenstraat

Binnenstad

In deze straat woonden sporenmakers. Vanaf de 15e eeuw draagt de straat deze naam.

• Sproetepad

Malpertuis

Sproete is een hen en dochter van Cantecleer, die het lijk van haar zuster naar de koning draagt.

• St Amandusweg

Vroendaal

Oude kadastrale benaming

Staat

• Binnenstad

Zie Grote Staat.

• Staat

Binnenstad

Zie Kleine Staat.

• Stadhoudersstraat

Wittevrouwenveld

Naam verwijst naar de functie van het huis Oranje in de Republiek tijdens het Ancien Régime. NB bij Raadsbesluit  23 september 1947 is de naam ook aan een verlenging ervan gegeven.

• Stadhoudersstraat

Wittevrouwenveld

Idem.

• Stadionplein

Wittevrouwenveld

Stadion is de Oud-Griekse benaming voor een sportaccommodatie.In deze omgeving ligt het stadion 'de Geusselt'.

• Stadionweg

Wittevrouwenveld

Idem.

• Stasstraat

Heer

Zie Schout Stasstraat

• Stategaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Statenbergh.

• Statensingel

Statenkwartier

De Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden traden als opvolger van de Hertogen van Brabant van 1632-1794 samen met de Prins-bisschoppen van Luik op als souvereinen van Maastricht.

• Statensingel

Frontenkwartier

Zie buurt 3 Statenkwartier.

• Statensingel

Frontenkwartier

Zie buurt 3 Statenkwartier.

• Statenstraat

Binnenstad

De Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden als soeverein opvolger van de Hertogen van Brabant bouwden omstreeks 1720 het Statenhuis als verblijfplaats voor de commissarissen-deciseurs en de gedeputeerden van de Raad van State, wanneer die in de stad waren op de plaats waar nu het postkantoor staat. Sindsdien heet de straat de Statenstraat. 

• Stater

Amby

Het eerste munttype, eigenlijk een gewichtseenheid, ontstaan in Klein-Azië [Lydië] in de 7de eeuw v.Chr. onder koning Croezos, gemaakt van elektron, een natuurlijke goudlegering; deze munt werd op grote schaal door de Kelten geïmiteerd. De naam 'stater' betekent zoveel als wegend en toont daarmee de vroegste functie van munten als genormeerde gewichtseenheid aan. Een universeel vaststaand gewicht, zoals nu, bestond in de oudheid niet; maten en gewichten varieerden van streek tot streek; in sommige plaatsen werd voor de stater een gewichtseenheid van 14 gram gehanteerd, 17 gram is ook mogelijk, later, vanaf de munthervorming van koning Kroisos werd circa 8,5 gram veel gebruikt.

• Station Maastricht-Noord

Beatrixhaven

Kanjelpad is vernoemd naar de nabij gelegen Villa Petit Suisse langs de meerssenerweg en naar het riviertje de Kanjel, dat in de nabijheid stroomt op weg naar de uitmonding van de Maas.

• Stationsplein

Wyck

Aan dit plein ligt het huidige, in 1914 gebouwde station van Maastricht.

• Stationsstraat

Wyck

Toen de doorbraak van de Maasbrug (Sint Servaasbrug) naar het station omstreeks 1885 voltooid was, kreeg het verlengde deel van de Wycker Brugstraat of Percée de naam Stationsstraat.

• Stedendwinger

Dousberg-Hazendans

"Bijnaam van Frederik Hendrik die in 1632 zijn hoofdkwartier had op de Dousberg tijdens het beleg van Maastricht. Vanwege zijn succesvolle belegeringen kreeg hij de bijnaam 'stedendwinger'."

• Steegstraat

Heer

Oude naam, komt reeds voor in het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Aen de Stege, op die Steghe.

• Steenmetsersdreef

Belfort

Steenmetsers zijn metselaars en behoorden in het Middeleeuwse Maastricht tot het metselaarsambacht.

• Stellalunet

Wyck

In 1902 richtte Louis Regout (1832- 1905) de glasfabriek Stella op aan de Noordzijde van het spoorwegemplavement, dat toen nog grotendeels in Meerssen lag.

• Stellendaal

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapitel in Heer : Op Stellenberg.

• Stenenbrug

Jekerkwartier

De naam Stenenbrug verwijst naar de brug, die hier de Jeker overspant. Al in een document van 1291 komt deze brug voor.

Stenenwal

Wyck

Genoemd naar de stadsmuur die hier tevens als Maaskade dienst deed.

• Sterckstraat

Brusselsepoort

Zie Christiaan Sterckstraat.

• Sterkenbergvoetpad

Itteren

Oude kadastrale benaming

• Sterkenbergweg

Itteren

Oude plaatselijke benaming, die mogelijk naar een vesterkt huis verwijst. Uitbreidingsplan Geneinde.

• Sterlingruwe

Malberg

Sterling is een Middeleeuwse munt gemaakt van zilver van het hoogste gehalte.

• Sterre der Zeestraat

Heer

Herinnert aan het  bezoek van het genadebeeld van de Sterre der Zee aan  Heer in 1950.

• Sterreplein

Sint Maartenspoort

De vijfhoekige vorm van het plein beeldt een ster uit, die ook voorkomt in het stadswapen van Maastricht.

• Steynboeckel

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Op ten Steynboeckel en aan een gicht (overdrachtsakte) van Heer in 1755 : Steenenbuchel aen het Scharnbroeck.

• Stokstraat

Binnenstad

Mogelijk heeft er een gebouw gelegen tussen de Kersenmarkt en de Havenstraat, dat ook als gevangenis diende. De  Middeleeuwse benaming hiervoor was onder andere 'stock'.

• Stolberglaan

Scharn

Zie Juliana van Stolberglaan

• Stoommolen

Randwyck

Door een stoommachine aangedreven molen.

• Stormramruwe

Malberg

Een stormram of rammel is een belegeringswapen om de poorten of muren van een vesting fysiek open te breken, zoals een ram met de gehoornde kop tegen een rivaal of andere bedreiging aanbeukt.

• Strijthagenstraat

Nazareth

Zie Kasteel Strijthagenstraat.

• Strodekkersdreef

Belfort

Strodekkers dekken huizen met stro en behoorden in het Middeleeuwse Maastricht tot het leemplakkersambacht. Leemplakkers zijn stucadoors.

• Stroekenstraat

Boschpoort

Zie Frederic Stroekenstraat

• Strouvenlaan

Mariaberg

Zie Elisabeth Strouvenlaan

• Struikheide

Amby

Struikheide (Calluna Ericaceae). Een geslacht dat slechts een winterharde, groenblijvende soort omvat, maar met 100 varieteiten.

• Struikheide

Amby

• Stuersstraat

Brusselsepoort

Zie Victor de Stuersstraat

• Stuifkenspad

Itteren

Oude kadastrale benaming

• Stuifkensringweg

Itteren

Oude kadastrale benaming

• Stuifkensweg

Itteren

De herkomst van deze naam is onbekend.

• Stuiverruwe

Malberg

Muntstuk, in de 19e en 20e eeuw 1/20 deel van een gulden, voordien al vanaf de middeleeuwen ook van andere munteenheden.

• Stuwweg

Boschpoort

weg naar de Maasstuw.

• Stuwweg

Boschpoort

zie Stuwweg

• Suissepad

Beatrixhaven

Suissepad is vernoemd naar de in de nabijheid gelegen Villa Grande Suisse langs de Meerssenerweg. In 1853 wist Petrus Regout, stichter van de Maastrichtse keramiekindustrie en Nederlands eerst grootindustrieel, het landgoed Vaeshartelt te verwerven. Het was zijn plan om een landgoederenzone in te richten langs de weg van Meerssen naar Maastricht en hij kocht daartoe een aantal bestaande kasteeltjes op en liet een aantal grote nieuwe landhuizen bouwen. Hij wilde in dit gebied een parkachtig arcadisch  ‘wandel’ landschap realiseren naar Italiaans (Palladiaans) voorbeeld. 

Sumatrastraat

Mariaberg

Eiland in de Indonesische archipel.

• Susserweg

Biesland

Weg naar het dorp Zussen dat sinds 1977 deel uitmaakt van de Belgische gemeente Riemst.

• Susserweg

Sint Pieter

Zie buurt 12 Biesland.

• Symphoniesingel

Caberg

Een meerdelige compositie voor een orkest.

• Symphoniesingel

Oud-Caberg

Zie buurt 25 Caberg.

• t Vloot

Heer 

In het gebied oud-Heer, is de eerste bewoning ontstaan. Dit op de Demertstraat. Daarna is Heer verder en verder uitgebreid. Onderhevig gebied was een drassig gebied, het is ook het laagste punt van Maastricht-oost. Hemelwater zocht en zoekt het laagste punt, wordt weggepomp of hoopt zich op. De gemeente heeft vele èn terechte investeringen gedaan die overlast te beperken.De namen Demertstraat, Op de Was, De Bronweg en de Langwaterstraat herinneren aan deze periode en de namen zijn daardoor dan ook ontstaan. Het gebied kenmerkte zich vroeger door een beek nl. “ ’t Vloot” wat daar liep. Huizen in dit gebied hebben soms verzakkingen/ scheuren, welke door ’t Vloot zijn ontstaan. Er is veengrond, stortplaatsen, opvullingen, assen en andere grondsoorten gevonden en als verhoging gebruikt, om in dit gebied woningen te kunnen bouwen.(Amerikaanse bevrijders liepen ook vast in dit drassig gebied). In dit gebied is destijds ook het Jongerencentrum (opleidingscentrum) ’t Vloot gekomen aan de Bronweg. In Heer wordt gezegd, dat je een echte Heerdernaar bent, indien ja van ’t Vloot gedronken hebt. De naam ’t Vloot leeft in Heer.

• Taalmansruwe

Malberg

Een taalman is een persoon die de 'taal' (rechtstaal) beheerst. Hij treedt op als vertegenwoordiger of pleitbezorger van procesvoerende partijen.

• Taalmansruwe

Malberg

20-4-2010 nieuw besluit genomen voor toekenning straatnaam

• Taalmansruwe

Malberg

Een Taalman is een persoon, die de 'taal' (rechtstaal) beheert. Hij treedt op als vertegenwoordiger of pleitbezorger van procesvoerende partijen.

• Taborstraat

Limmel

Tabor is een heuvel in Galilea waar Jezust en hemel voer.

• Tacitushof

Daalhof

P. CorneliusTacitus (ca 55-120) is een Romeins geschiedschrijver en de belanrijkste bron voor de geschiedenis van Rome en Germania in de 1e eeuw.

• Tafelstraat

Jekerkwartier

In de Middeleeuwen waren armentafels stedelijke of kerkelijke instellingen die personen bedeelden met geld, voeding of goederen. In deze straat lag vroeger een armentafel voortgekomen uit het hier gelegen Sint Agatha-gasthuis. Daarom heette de straat eerst Sint Aechtenstraat, de benaming Tafelstraat vond vanaf het begin van de 18e eeuw ingang.

• Taliënruwe

Malberg

Een talie is een oude lengtemaat van ruim 4 cm. Een Maastrichtse el is 0,669 meter en onderverdeeld in 16 talien.

• Talmastraat

Heugemerveld

Zie Minister Talmastraat

• Tamboerijnstraat

Caberg

Kleine handtrom aan de rand van bellen of bekkentjes voorzien.

• Tanslaan

Randwyck

Zie Dr Tanslaan

• Tapijnkazerne

Jekerkwartier

Het gehele complex is benoemd als Tapinkazerne ter heriinering aan de militaire kazerne.

• Tapijnstraat

Wittevrouwenveld

Sebastiaan Tapijn, Waals ingenieur, heeft in 1579 tijdens het beleg van Maastricht door de Spanjaarden getracht door springmiddelen en graafwerk de vijand tegen te houden. Hij werd zwaar gewond en stierf enkele dagen na de val van de stad op 29 juni in krijgsgevangenschap.

• Tarwehegge

Amby

Tarwe (Triticum) is de meest bekende graansoort bij voorkeur geteeld op kleigrond.  Tarwe vormt de basis voor bijna al het brood.

• Taxushoven

Amby

Taxus (Taxaceae). Een geslacht met 8 soorten groenblijvende coniferen, die in Europa, Klein-Azie, Oost- Azie en Noord-Amerika voorkomen.  De Taxus is een meestal dichtvertakte of veelstammige boom, die heel oud kan worden. Behalve het rode vlees van de vruchten is alles aan de boom zeer giftig.

• Tellerstraat

Heer

Zie Marcus Tellerstraat

• Tellushof

Daalhof

Tellus is de godin van de aarde.

• Tempeliersgaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : de Tempelierslanden, 't Tempelierengoed in de Langdel bij de weg naar Bemelen. De Orde van de Tempeliers was een geestelijke ridderorde die in 1119 werd gesticht om het Heilige Land te verdedigen.

• Tempelstraat

Borgharen

In een schepenbrief van 1461 van het Onze-Lieve-Vrouwekapittel te Maastricht wordt 'land vanden Tempel' genoemd. Mogelijk een verwijzing naar de Tempeliersorde, diein de 13e eeuw een huis in Maastricht hadden en daarom ook wel goederen in deze streek bezeten zullen hebben.

• Terblijterweg

Wittevrouwenveld

Verbindingsweg tussen de rotonde Geusselt en Berg en Terblijt.

• Terblijterweg

Scharn

De oude weg richting Berg en Terblijt.

• Terblijterweg

Amby

Zie buurt 45 Scharn.

• Terblijterweg

Wittevrouwenveld

“Terblijterweg” verwijst naar de naam van de weg waaraan dit kunstwerk komt te liggen.

• Termilesgang

Heugem

Oude veldnaam, die mogelijk is afgeleid van het Middel-Nederlands woord 'termijn' met als betekenis grens of afgepaald gebied.  Ook is een verband met 'mile' of de eigennaam Willem van Dreimilen of Tremella mogelijk.

• Termileslaan

Heugem

Idem.

• Terra Cottaplein

Pottenberg

Terra cotta betekent letterlijk gebakken aarde en is de verzamelnaam voor roodgekleurd zacht aardewerk.

• Terra Cottalaan

Pottenberg

Idem.

• Terra Nigrastraat

Pottenberg

Terra nigra is zwart gekleurd aardewerk uit de Romeinse tijd afkomstig uit het tegenwoordige België.

• Terwormstraat

Nazareth

Zie Kasteel Terwormstraat

• Teunisgang

Boschstraatkwartier

Zie Sint Teunisgang

• Teunisstraat

Boschstraatkwartier

Zie Sint Teunisstraat

• Theater

Zie Achter het Theater.

• Theo van der Schuerlaan

Caberg

De Haagse kunstschilder Theodoor van der Schuer (1634-1707) schilderde wand- en plafondschilderingen met bijbelse en allegorische motieven in het Stadhuis van Maastricht.

• Theodoor Schaepkensstraat

Sint Maartenspoort

Theodoor Schaepkens (1819-1883), geboren in Maastricht,  was voornamelijk portret- en historieschilder en tekenaar. Hij was een van de stichters van de romantische schilderschool in België.

• Theresiabrug

Biesland

Brug in het Theresiapad.

• Theresiagang

Biesland

Pad dat leidt naar de Sint Theresiakerk.

• Theresiapad

Biesland

Zie Theresiagang.

• Theresiaplein

Biesland

Zie Sint Theresiaplein

• Thermen

Binnenstad

Zie Op de Thermen

• Thijssedomein

Randwyck

Zie Jac Thijssedomein

• Thomassenstraat

Wyckerpoort

Zie Professor Thomassenstraat.

• Thorbeckeplantsoen

Wyckerpoort

Johan Rudolf Thorbecke (1798-1872) was de voornaamste figuur van het Nederlands politieke liberalisme in de 19e eeuw en o.m. de geestelijk vader van de grondwetsherziening van 1848. Na de val van zijn eerste Ministerie (1848-1853) werd hij in Maastricht als lid van de Tweede Kamer gekozen.

• Thywissenpad

Villapark

Zie Dr A. Thywissenpad

• Tibeertstraat

Malpertuis

Tibeert is de kater, die aanvankelijk Reinaart verdedigt, na het mislukken van de actie van Brune Reinaart moet dagvaarden maar op zijn beurt ook in de val wordt gelokt en mishandeld.

• Tiberiaspad

Limmel

zie Tiberiaspad

• Tiberiaspad

Limmel

• Tiberiasstraat

Limmel

Stad door Herodes gesticht aan een meer en hoofdstad van beneden-Galilea en vernoemd naar keizer Tiberius.

• Tichelstraat

Pottenberg

Tichel is een platte bouwsteen of tegel.

• Tiecelijnstraat

Malpertuis

Tiecelijn is een raaf  en klager tegen de vos.

• Tiendegaard

Heer

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : De Wilde Tiende, in de Weltiende, Willetienden, In de Wilde Tienden. Tiend is het tiende gedeelte van de voortbrengselen (veldgewas, vruchten, vee) dat men moest opbrengen aan de kerkelijke instelling, die het tiendrecht bezat.

• Tiendschuurpad

Amby

Vernoemd naar de nabij gelegen hoeve Tiendschuur, de plaats waar de kerkelijke belasting 'de Tiende"geind werd.

• Tiendschuurpad

Amby

zie Tiendschuurpad

• Tiendschuurpad

Amby

• Tijmweerd

Heugem

Tijm (Thymus vulgaris) is een aromatische, altijd groen blijvende, bossige alfheester. De plant wordt 20 tot 30 centimeter hoog. Hij wordt veel in de mediterrane keuken gebruikt.

• Tillystraat

Wittevrouwenveld

Claude 't Serclaes graaf de Tilly (1648-1723) was van 1719-1721 militair gouverneur van Maastricht. In 1714 liet hij zijn woning, de Hof van Tilly, bij de overgang van de Grote Gracht naar de Brusselsestraat bouwen.

• Timorstraat

Mariaberg

Eiland in de Indonesische archipel.

• Tinnegietersdreef

Belfort

Tinnegieters gieten en verwerken vaatwerk en andere voorwerpen van tin. Zij behoorden in het Middeleeuwse Maastricht tot het kramersambacht.

• Tirostraat

Boschpoort

Tiro (tire haut) is een signalement voor vliegend wild.

• Tischbeinstraat

Sint Maartenspoort

Jan Frederik August Tischbein (1750-1812), geboren te Maastricht,  was portretschilder en vanaf 1801 directeur van de Academie van Schone Kunsten te Leipzig.

• Titanenhof

Daalhof

Titanen zijn een oude groep goden, waaruit zowel de Olympische goden als de mensen zijn voortgekomen.

• Tolbiacstraat

Wittevrouwenveld

Plaats langs de weg van Keulen naar Trier bij Zülpich, waar koning Clovis omstreeks 500 de Alemannen versloeg.

• Tombertveldweg

Scharn

Het pad dat zuidelijk langs de sport-terreinen loopt en de Akersteenweg en Bemelerweg verbindt, doorkruist een gebied dat het oud toponiem "Tombertveld" draagt. Dit toponiem is ontstaan dankzij de aanwezigheid van een Romeinse grafheuvel - Tumulus - of tombe aan de noordkant van het terrein bij de Bemelerweg. Die grafheuvel is nog zichtbaar geweest tot in het begin van de vorige eeuw. Eind 19e eeuw heeft archivaris Jos Habets de destijds nog 6 meter hoge resten onderzocht en kunnen vaststellen dat het om een Romeinse grafheuvel ging, zoals die in het land van Tongeren veelvuldig voorkomen. In de vorige eeuw is deze grafheuvel met de grond gelijk gemaakt en heeft zich op het perceel een autohandelsbedrijf gevestigd. Nu ligt het noordelijkste voetbalveld precies er boven op.

• Tomkensweg

Dousberg-Hazendans

zie Doosenbergweg.

• Tomkensweg

Dousberg-Hazendans

Oude kadastrale benaming

• Tongerseplein

Jekerkwartier

Zie Tongersestraat.

• Tongerseplein

Kommelkwartier

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Tongerseplein

Mariaberg

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Tongersestraat

Kommelkwartier

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Tongersestraat

Jekerkwartier

Vanouds de uitvalsweg richting Tongeren door de Tongersepoort.

• Tongerseweg

Wolder

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Tongerseweg

Jekerkwartier

Zie Tongersestraat.

• Tongerseweg

Kommelkwartier

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Tongerseweg

Biesland

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Tongerseweg

Campagne

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Tongerseweg

Mariaberg

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Tongerseweg

Daalhof

Zie buurt 1 Jekerkwartier.

• Tournooiruwe

Malberg

Een tournooi was in de Middeleeuwen een ridderlijk kampspel en een middeleeuwse munt oorspronkelijk afkomstig uit Tours (F.): een pond tournoois.

• Toustruwe

Malberg

Het woord toust heeft de betekenis van huur- of pachttermijn.

• Toustruwe

Oud-Caberg

Zie buurt 27 Malberg.

• Touwslagersdreef

Belfort

Een touwslager vervaardigt touw door het ineendraaien van strengen hennep of vlas en behoorde in het Middeleeuwse Maastricht tot het kramersambacht.

• Trappendaal

de Heeg

Ontleend aan het cijnsregister van het Sint-Servaaskapittel in Heer : Achter de trappen. Is waarschijnlijk terrasvormig land.

• Trianonstraat

Biesland

Trianon is de naam van twee kleine paleizen in het park van Versailles, het Grand en het Petit Trianon. Het Grand Trianon (1688) was bestemd voor Madame de Maintenon en het Petit Trianon (1762-1768), aanvankelijk bestemd voor Madame Dubarry, werd de verblijfplaats van Marie-Antoinette, echtgenote van de laatste Franse koning.

• Trichterbaan

Daalhof

De naam Trichterbaan herinnert aan een oud tracé van de weg uit Tongeren.

• Trichterbaan

Daalhof

Zie buurt 29 Daalhof.

• Trichtervoogdenstraat

Borgharen

De heren van Borgharen waren voogden van Maastricht, een erfelijke waardigheid door de hertog van Brabant in pand gegeven. De voogden handhaafden de rechten van de hertog van Brabant in Maastricht en stonden in tijden van oorlog aan de hoofd van de verdediging van de stad.

• Trichtweg

Mariaberg

Zie Aert van Trichtweg

• Trocaderostraat

Biesland

Trocadero (een door de Fransen in 1823 veroverd fort bij Cadiz) werd in 1827 de naam voor de heuvel van Chaillot en vanaf 1878 ook voor een gebouw aan de Seine in Parijs. Het gebouw maakte in 1937 plaats voor het palais de Chaillot, maar de parken heten nog steeds Jardins du Trocadero.

• Tubantenstraat

Wittevrouwenveld

De Tubanten vormden een Germaanse stam, die in de buurt van het huidige Twente woonde. Zij gingen op in het volk der Franken.

• Tubastraat

Caberg

De tuba is een koperinstrument met ventielen en een wijde conische boring, uitlopende beker en een komvormig mondstuk. De tuba wordt gekenmerkt door zijn grote afmetingen en het diepe geluid. De eerste tuba's werden omstreeks 1830 vervaardigd in Belgie en sindsdien komt het instrument voor in verschillende vormen en afmetingen.

• Tuindersstraat

Jekerdal

In vroeger tijden lagen hier veel tuindersbedrijven.

• Tulpenstraat

Mariaberg

Tulipa (Liliaceae). Het geslacht van tulpen met zeker 100 soorten winterharde bolgewassen is in Europa meer dan 300 jaar geliefd als sierplant. De tulpen werden uit Turkije, waar ze lang in hoog aanzien stonden, in het midden van de 16e eeuw in Europese tuinen ingevoerd. Nog geen 100 jaar later had de tulpenspeculatie vooral Nederland in de ban.

• Tunnel Maasboulevard

Boschstraatkwartier

Naam spreekt voor zich.

• Tunnel Maasboulevard

Binnenstad

Zie buurt 4 Boschstraatkwartier.

• Tunnel Maasboulevard

Jekerkwatier

Zie buurt 4 Boschstraatkwartier.

• Tunnel Maasboulevard

Villapark

Zie buurt 4 Boschstraatkwartier.

• Tunnel Maasboulevard

Sint Pieter

Zie buurt 4 Boschstraatkwartier.

• Turennestraat

Sint Maartenspoort

Henri de la Tour d'Auvergne, burggraaf van Turenne, (1611-1675) was  van moederszijde een kleinzoon van Willem van Oranje. Hij diende eerst de Republiek onder Frederik Hendrik en later Frankrijk onder Lodewijk XIV toen die in 1672 de Republiek aanviel. Op zijn voorstel werd Maastricht op de tocht naar het noorden niet belegerd om het risico van een verzwakt leger te voorkomen. Maastricht werd in 1673 ingenomen. In 1675 werd de lunet Turenne aangelegd buiten Wyck.

• Tweebergenpoort

City

Zie Oude Tweebergenpoort

• Tweebergenpoort

Kommelkwartier

Zie Oude Tweebergenpoort

• Uitbelderstraat

Statenkwartier

Een 'oetbelder' is volgens Endepols ,Woordenboek of Diksjenaer van 't Mestreechs, een stadsomroeper, die met een bel rond ging om allerhande mededelingen bekend te maken. Deze straat lag tussen twee kerkhoven. De naam verwijst wellicht naar het uitbellen, het omroepen dat iemand overleden was?

• Uiverstraat

Heer

Naar het K.L.M.-vliegtuig dat in 1934 de Melbourne-race won (uiver is ooievaar).

• Ulrichweg

Mariaberg

Zie Mr Ulrichweg

• Ummelsstraat

Scharn

Zie Gebr.Ummelsstraat

• Universiteitssingel

Randwyck

De ontsluitingsweg van het universiteitscomplex in het stadsdeel Randwyck.

• Uranushof

Daalhof

Uranus is  de oergod geboren uit Gaia en zonder vader.

• Ursulinenweg

Villapark

Aan deze weg lag het buitenverblijf  'Villa Maaszicht' van de Zusters Ursulinen.

• Ursulinenweg

Sint Pieter

Zie buurt 10 Villapark.