Op en rondom het Onze Lieve Vrouweplein zijn veel Romeinse resten gevonden. Deze overblijfselen worden bewaard in de museumkelder van Hotel Derlon. Ze zijn in overleg met het hotelpersoneel te bezichtigen.
-
In de jaren tachtig werd Hotel Mauel gesloopt om plaats te maken voor het huidige Hotel Derlon. Voordat de nieuwbouw startte, werd een groot archeologisch onderzoek uitgevoerd. Daarbij werd een zes meter dik ophogingspakket opgegraven met sporen van de eerste eeuw voor Christus tot in de veertiende eeuw.
In de diepste lagen werden resten uit de Romeinse tijd blootgelegd. Die zijn in een archeologische crypte onderin Hotel Derlon geconserveerd. De karakteristieke vondsten liggen in vitrines. Daarbij staan panelen met achtergrondinformatie. De museumkelder is op zondagmiddag, na overleg met hotelpersoneel, gratis te bezoeken.
Museumkelder Derlon zoals hij nu te zien is -
Net onder de oudste Romeinse laag werd een weggetje aangetroffen dat met Maaskeien was bestraat. Dit is centraal in de crypte geconserveerd. Ook liggen hier bouwresten van een heiligdom met een godenpijler uit de tweede en derde eeuw. Dit heiligdom moet langs de Via Belgica hebben gestaan. Aan deze weg lag ook een mergelstenen waterput waar mens en dier zich konden laven. Nadat het heiligdom en de waterput in de tweede helft van de derde eeuw waren verwoest, bouwden de Romeinen daar in het jaar 333 een castellum: een fort. In de laatste fase van de Romeinse tijd werd Maastricht een vestingstad.
De datering van het fort is gebaseerd op jaarringonderzoek van eikenhouten palen. Die waren gebruikt voor de fundering van de vestingmuur langs de Maas. De eikenbomen bleken in het voorjaar van 333 geveld. Waarschijnlijk zijn ze direct daarna gebruikt bij de bouw. In de museumkelder zijn een deel van de westelijke toegangspoort en de vestingmuur bewaard.
Westelijke castellumpoort -
Rondom Hotel Derlon zijn meer ondergrondse bouwresten uit de Romeinse tijd ontdekt. Zo werd bij en onder de Onze Lieve Vrouwe Basiliek een deel van een heiligdom teruggevonden en een bijbehorende tempel. En in de kruisgang van de kerk de restanten van een ronde vestingtoren.
Aan de Havenstraat is in het souterrain van een winkel een deel van de vestingmuur geconserveerd. Aan de Houtmaas liggen, onder een dik pak zilverzand, de overblijfselen van een vestingtoren. Onder het huidige Stokstraatkwartier bevinden zich restanten van het heiligdom en de vesting, én overblijfselen van thermen en een graanopslagplaats .
Weetje
Geen enkel bouwwerk dat momenteel boven het maaiveld ligt, is ouder dan het jaar 1000. Het oudste bovengrondse gebouw is de westbouw van de Onze Lieve Vrouwe Basiliek.
-
Het oude keienweggetje dat onderin Hotel Derlon is geconserveerd, is wellicht de oudste weg van Nederland. Vanwege een afwijkend verloop is het in ieder geval geen voorloper van de Via Belgica. Het is mogelijk dat dit weggetje bij de samenvloeiing van Maas en Jeker naar een Keltisch heiligdom heeft geleid. Onder de Onze Lieve Vrouwe Basiliek zou namelijk niet alleen de eerste bisschopskerk en een Romeinse tempel hebben gelegen, maar ook een Keltische cultusplaats.
Auteur Centre Céramique
