Nog geen 26 lentes jong was hij, Gilles Bastiaens uit Wolder, toen hij in juni 1812 met de Grande Armée van de Franse keizer Napoleon I op pad ging richting Rusland, met als doel de onderwerping van tsaar Alexander I (een kleinzoon van de beroemde Catharina de Grote) en zijn immense rijk.
-
Het keizerlijke leger bestond toen uit maar liefst ruim 685.000 manschappen, het grootste leger tot dan toe in de Europese geschiedenis. Circa 15.000 'Hollanders' maakten onderdeel uit van de Grande Armée. Het huidige Nederland behoorde namelijk op dat moment tot het Franse Keizerrijk, waar Napoleon I sinds 1804 de scepter over zwaaide, met de bijbehorende dienstplicht die was ingevoerd.
-
Gilles Bastiaens werd op 6 december 1786 gedoopt te Wolder als zoon van Laurens Bastiaens en Maria Schiepers. Gilles had onder meer een ruim negen jaar jonger zusje, Lucia Bastiaens. Deze Lucia was pas tien jaar jong toen haar grote broer Gilles in 1806 dienstplichtig militair werd in het keizerlijke leger, en mogelijk heeft ze hem sinds die tijd nooit meer gezien. Hij werd ingedeeld als fuselier bij het zogenaamde "48e régiment d'infanterie", waarna hij in 1809 grenadier zou worden. Het genoemde zusje Lucia Bastiaens (1796-1870) zou in 1822 te Vroenhoven trouwen met Jan Bastiaens (1799-1866), zoon van Christiaan Bastiaens en Maria Catharina Lenaerts. Jan Bastiaens en Lucia Bastiaens zouden voor een omvangrijk nageslacht zorgen: velen die de naam Bastiaens dragen, zullen, indien ze een connectie met Wolder hebben, afstammelingen blijken te zijn van het echtpaar Jan Bastiaens en Lucia Bastiaens.
In 1812 volgde de veldtocht naar Rusland. Wapperende vaandels, roffelende trommels en prachtige uniformen: het was een indrukwekkend schouwspel toen in de zomer van 1812 de Grande Armée van de Franse keizer het immens grote Russische Rijk binnenviel. In plaats van de verwachte zegetocht liep de invasie uit op een totale catastrofe, een rampzalig verlopen militaire expeditie. De veldtocht van 1812 zou het begin inluiden van de uiteindelijke ineenstorting van het Franse Keizerrijk.
-
Tijdens de Slag aan de Berezina (26-29 november 1812) werden door de beroemde 'Hollandse' pontonniers twee noodbruggen gebouwd over de Berezina, een rivier in het huidige Wit-Rusland. Dankzij deze twee bruggen kon een zeer klein deel van de Grande Armée (circa 93.000 manschappen) onder dramatische en chaotische omstandigheden nog naar het Westen vluchten, als 'opgejaagd wild' achtervolgd door de troepen van de Russische tsaar. Ook keizer Napoleon wist over een van deze twee bruggen te vluchten naar Parijs. In de daaropvolgende weken slonk de Grande Armée, die de oversteek over de Berezina overleefd had, sterk in aantal door de extreme koude en door ondervoeding. Men maakte zich zelfs schuldig aan kannibalisme. De eens zo trotse en onoverwinnelijke Grande Armée was een ‘spookleger’ geworden.
-
Zes maanden na de inval in Rusland strompelden slechts circa 500 van de 15.000 'Hollanders' het ijskoude Rusland uit. De rest was dood, gewond, krijgsgevangen of gedeserteerd. Het wordt met recht 'De Hel van 1812' genoemd.
Wat gebeurde er met de Wolderse Gilles Bastiaens? Uit een aantekening in de Franse militaire stamboeken (zich bevindende in Vincennes, Frankrijk) blijkt dat de Franse overheid er van uitging dat hij tijdens de militaire campagne van 1812 ofwel was gesneuveld ofwel krijgsgevangene was gemaakt door de troepen van de tsaar van Rusland. Zijn verdere lot is dus (vooralsnog) onbekend.
Auteur: Stefan Vrancken