Het plein Op de Thermen dankt zijn naam aan het Romeins thermencomplex dat hier ooit lag. Het werd ontdekt in 1840, tijdens de allereerste opgravingen die in Maastricht plaatsvonden. Rond 1965 werden de badgebouwen verder onderzocht en met zilverzand afgedekt. Kleuren in het plaveisel geven aan waar de muren van het complex liepen.
-
Het badgebouw zelf was 24 meter lang, het gehele complex zo'n 40 meter. De entree lag waarschijnlijk aan de huidige Havenstraat. Bezoekers kwamen binnen in de apodyterium, de kleedruimte. Dan liepen ze naar de palaestra, het sportveld. Daarna stapten ze in het frigidarium, het koudwaterbad. De volgende ruimte was het tepidarium, een lauwwarm vertrek. Dan volgde het caldarium, een warmwaterbad.
De baden werden verwarmd door een slim systeem, het hypocaustum. Dat bestond uit een vloer- en wandverwarming, waarbij de hete lucht vanuit het praefurnium, de stookruimte, kwam. Overige vertrekken in het complex waren een sudatorium, de sauna, en latrines, de toiletten. Aan de kant van de Plankstraat lag waarschijnlijk een piscina, een zwembad. In diverse voorzieningen konden gasten terecht voor een natje en droogje. Denk aan bakkerijen, tabernae (kroegen) en winkels waar je eten en drinken kon kopen.
Weetje
In de Romeinse Thermen werkten ook medici. Dat weten we dankzij archeologische vondsten. De inscriptie op een zalfsteentje verwijst naar een oogarts en een set bronzen werktuigen naar een tandarts.
-
Romeinse thermen waren vooral sociale ontmoetingsplaatsen. In de badgebouwen gold wel een strikte verdeling tussen mannen en vrouwen. Voor vrouwen waren de ochtenduren en de vroege middag gereserveerd, de mannen waren in de late namiddag en avond welkom. De vrouwen kregen echter geen toegang tot de palaestra. Sport was in die tijd voorbehouden aan de mannen.
-
In Heerlen ligt het best bewaard gebleven en compleet opgegraven Romeins thermencomplex. Er is zelfs een museum omheen gebouwd: het Thermenmuseum. Vanaf een loopbrug zijn daar diverse onderdelen van het badgebouw uitstekend te bekijken.
Bij Thermae 2000 in Valkenburg is te zien hoe een Romeins thermencomplex functioneerde. De baden en sauna's zijn hier aangelegd naar Romeins voorbeeld. Bezoekers kunnen er urenlang zwemmen en rusten.
Auteur: Centre Céramique