Café In den ouden Vogelstruys noemt zichzelf de ‘Hoeskamer vaan Mestreech’. Het ligt op de hoek van het Vrijthof en de Platielstraat. Dit gebouw uit 1730 is een van de beeldbepalende panden aan de oostzijde van het Vrijthof. Deze kant van het Vrijthof is overigens al eeuwenlang bebouwd.
-
Het huidige pand van De Vogelstruys dateert uit 1730. Daarvoor stond op deze plek een ander gebouw dat we voor het eerst tegenkomen in 1309. Het is dan eigendom van de heer Van Schonegge (of: Schönecken) die relaties had met het Sint-Servaaskapittel. Van dat oude pand liggen waarschijnlijk nog restanten onder het huidige café. Onder de kelder is namelijk nóg een kelder van mergel ontdekt. Die zal van dat eerste huis zijn geweest.
In 1414 wordt dit het ‘voormalige huis van Schonegge' genoemd. Rond 1450 zou voor het eerst de naam ‘de Stroys’ opduiken. Waar dat naar verwijst, is niet duidelijk. Het kan duiden op een vederbos van struisveren op een adellijk wapen. Maar het kan ook een verbastering zijn van een familie Stroes of van Schöneck.
Op tekeningen van Josua de Grave (1669) en Valentin Klotz (1671) is te zien dat de vakwerk-voorgevel overkraagde: de hogere verdiepingen staken iets boven de begane grond uit. Op de tekeningen van De Grave is ook een uithangbord met een (struis)vogel te zien.
-
In 1727 werd het oude pand openbaar verkocht. De nieuwe eigenaar Bartholomeus Rijsack liet het in 1730 herbouwen. Op de kelders van de oude bebouwing verrees een nieuw pand van steen. Het kreeg vier ramen en een deur op de begane grond en vier ramen op de verdieping. In de gevel werd een steen aangebracht met de tekst 'In den Vogel Struys 1730'.
In de voorgevel bevindt zich een kanonskogel met daaronder het jaartal 1673. Die datering is zeer onwaarschijnlijk. Dit pand dateert immers uit 1730. De kogel werd in 1955 bij een restauratie ontdekt. Na onderzoek blijkt dat die waarschijnlijk bij de belegering van 1748 in het pand is terechtgekomen. Daarbij werden meer huizen in de buurt geraakt.
Weetje
De Vogelstruys noemt zich het oudste café van Maastricht. Het pand kreeg echter pas in het midden van de negentiende eeuw een horecafunctie. Rentenier Pieter Mathijs Servaes was in die tijd de eigenaar van het huis én van het achterliggende pand in de Platielstraat.
Auteur: Centre Céramique