Helpoort

De Helpoort is de oudste nog bestaande stadspoort van Nederland. Ze dateert uit 1229, en maakt deel uit van de eerste stadsomwalling. In de Helpoort is nu een museum gevestigd dat zich richt op Maastricht als vestingstad.

  • In 1229 kreeg de stad van de Duitse koning Hendrik VII het recht een (stenen) ommuring aan te leggen, boven op een oudere aarden wal. Dit is de huidige eerste omwalling.

    De stad kreeg een aantal poorten, onder meer richting Den Bosch, Brussel, Tongeren, Aken en Sint Pieter. De huidige Helpoort droeg de benaming Hoogbrugstraat, omdat buiten de poort een hoge brug over de Jeker lag. Die naam is niet te verwisselen met de Hoogbrugpoort, die richting Aken ging (einde van de Hoogbrugstraat). De muur werd in de loop van de dertiende eeuw grotendeels voltooid. Sedert de 18e eeuw werd ze Helpoort genoemd, omdat ze lag aan het einde van de Helstraat (nu de St. Bernardusstraat). Waarschijnlijk is deze naam ontleend aan het huis ‘In de Helle’. Deze naam werd vaker gebruikt voor panden waarin bakkerijen of smederijen gevestigd waren

  • De poort is gebouwd met kolenzandsteen. De poortdoorgang is vier meter breed. In de doorgang is ruimte uitgespaard voor een valhek. Aan weerzijden is een traptoren gebouwd, die toegang geeft tot de verdiepingen. Het middendeel is 14 meter hoog, de torenspitsen komen uit op 24 meter.

    De muur, deel van de eerste stadsomwalling, is te herkennen aan het bouwmateriaal, bruine kolenzandsteen. De tweede stadswal uit de 14e eeuw is vooral van baksteen en Naamse steen.

  • De poort verloor zijn betekenis in de vijftiende eeuw; ze werd zodanig versmald, dat er slechts één ruiter tegelijk door kon. De functie werd overgenomen door een nieuwe stadpoort, gebouwd aan het einde van de St. Pieterstraat. Omdat de Helpoort niet in de weg stond is ze uiteindelijk niet afgebroken. Ze diende in de 16e eeuw als zogenaamde ‘leube’, vergaderplaats voor een van de ambachten van de stad, sedert het midden van de 18e eeuw als kruitmagazijn.

    Na restauratie in 1881 was de poort in gebruik als dienstwoning van de conciërge van het nabijgelegen Rijksarchief. In 1947 kocht de gemeente de poort en nam de schilder Jef Schipper hem in gebruik als atelier. Sedert 1997 is er een museum van de Stichting Maastricht Vestingstad gevestigd.

  • Sinds begin september 2021 is het Vestingmuseum in de Helpoort volledig vernieuwd.  In de oudste poort van Nederland ontdek je meer over het vestingverleden van de stad Maastricht, van de Romeinen tot D'Artagnan. Aan de hand van interactieve presentaties en echte archeologische topstukken.

Openingstijden

Van Paasmaandag tot 1 november, iedere dag geopend van 13.00 tot 16.30 uur

Adres

Sint Bernardusstraat 24b
6211 HL MAASTRICHT
T: (0)43-3257833

Stichting Maastricht Vestingstad

CAPTCHA
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.